هشام بن سالم از امام صادق عليه السّلام روايت كند كه فرمود:

نوح عليه السّلام دو هزار و پانصد سال زندگانى كرد كه هشتصد و پنجاه سال آن

پيش از بعثت بود و نهصد و پنجاه سال در ميان قومش بود و آنها را فرا مى‏ خواند

و هفتصد سال پس از آنكه از كشتى فرود آمد و آب فرو نشست و آن شهرها را

بنا نهاد و فرزندانش را در آن شهرها سكنى داد بعد از آن ملك الموت عليه السّلام

در حالى كه نوح در آفتاب بود به سراغ وى آمد و به او سلام كرد نوح سلام وى را

پاسخ داد

و گفت:اى ملك الموت براى چه آمده ‏اى؟

گفت: آمده ‏ام كه تو را قبض روح كنم،

گفت: آيا اجازه مى ‏دهى كه از آفتاب برخيزم و به سايه روم؟

گفت: آرى، و نوح عليه السّلام نقل مكان كرد، سپس گفت:

اى ملك الموت گويا زندگانى من در دنيا به مانند نقل مكان كردنم از آن آفتاب به اين

سايه بود، آنچه بدان مأمورى به انجام رسان و جان او عليه السّلام را گرفت.

كمال الدين ، محمد بن علی ابن بابویه ، ترجمه پهلوان، ج‏2، ص: 308

هیچ وقت فکر کردید چقدر امام حسن علیه  السلام غریبه ؟

حتی اسم آقا هم غریبه !

شنیده بودم ولی باور نمی کردم تا اینکه سال گذشته عمیقا این حقیقت را درک کردم .

وقتی تصمیم گرفتم نام پسرم را محمد حسن بگذارم غربت امام حسن علیه السلام

را باور کردم .

فکر نمی کردم اطرافیانم نسبت به این تصمیم اعتراض کنند البته همه مخالف نبودند

ولی همان تعداد کم هم ناراحت کننده بود .

جالب این بود که هیچ کس دلیلی نداشت ولی می گفتند اسم دیگه ای انتخاب کن

چند نفری هم خیلی از انتخابم تعجب کردند .

یه نفر بهم گفت می خوام بدونم کی این اسم رو انتخاب کرده ؟ من هم  گفتم تصمیم

من بوده . با شنیدن این حرف دیگه چیزی نگفت .

چرا باید این حرف را بزنیم در حالی که نام دو امام ما حسن است ؟

چرا در طول تاریخ سعی کردند اسم آقا رو هم محو کنند؟

آیا همین برای نشون دادن غربت آقا کافی نیست ؟

آقا! شرمنده ایم که در حق شما این قدر کوتاهی می کنیم 

آقا! شرمنده ایم که در مقام شما را نشناختیم 

آقا! شرمنده ایم همانطور که شما در خانه خود غریب بودید  در بین ما شیعیان

هم غریب هستید 

یا زهرا(س)  ! به جان پسرت امام حسن علیه السلام ما را در تربیت فرزندانمان

یاری کن  و دعا کن که فرزندان ما سرباز فرزند عزیزت امام مهدی (عج) باشند و 

تا پای جان در رکاب مولایشان بمانند .

(اين روايت طولانى بود و ما بر حسب نياز مقدارى از آن را نقل مى ‏كنيم)

معاويه مردى را به طور ناشناس نزد أمير المؤمنين عليه السّلام فرستاد تا سؤالاتى را كه امپراطور روم از او پرسيده بود از على عليه السّلام بپرسد. چون آن مرد به كوفه وارد شد با أمير المؤمنين عليه السّلام صحبت كرد، حضرت او را ناشناس تشخيص داد و به بازجويى او پرداخت و او به حقيقت امر اعتراف كرد.

أمير المؤمنين عليه السّلام فرمود: خداوند پسر هند چگرخواره را بكشد كه چقدر خود را در گمراهى انداخته و يارانش را گمراه ساخته است. كنيزى را آزاد كرد كه بهتر بود او را به همسرى مى‏ گرفت. [يعنى كنيزى را آزاد كرد و درست نمى ‏دانست چگونه با او ازدواج نمايد].

خداوند ميان من و اين امّت حكم نمايد، اينان ارتباط خويشاوندى را با من قطع كردند و مقام و منزلت بزرگ مرا كوچك شمردند و روزگارم را بر باد دادند. آنگاه فرمود: حسن و حسين و محمّد را نزدم بياوريد، آنان را حاضر ساختند.

حضرت على عليه السّلام فرمود: اى برادر شامى! اين دو [حسن و حسين‏] پسران پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله هستند و اين [محمّد] پسر من است، اينك از هر كدام خواهى سؤال كن. مرد شامى گفت: از اين، يعنى از امام حسن عليه السّلام، مى ‏پرسم.

سپس شروع به طرح سؤالات خود كرد:

فاصله ميان حقّ و باطل چقدر است؟ ميان آسمان و زمين چقدر؟ ميان مشرق و مغرب چقدر؟ اين لكّه ماتى كه در ماه ديده مى ‏شود چيست؟ رنگين كمان چيست؟ كهكشان چيست؟

نخستين چيزى كه بر روى زمين برآمد چيست؟ نخستين چيزى كه روى آن به جنبش درآمد چيست؟ آن چشمه‏ اى كه ارواح مؤمنان و مشركان در آن مأوى گزينند كدام است؟ مادينه [خنثى‏] چيست؟ و آن ده چيز كه يكى از ديگرى سخت‏ترند، كدامند؟

ادامه »

حضرت امام محمّد تقى از قول پدران خود عليهم السّلام فرمود: على عليه السّلام با امام حسن و سلمان فارسى وارد مسجد شدند و نشستند؛ مردم در اطراف آن حضرت اجتماع كردند، در آن بين مردى خوش هيكل با لباسى نيكو آمد، بر أمير المؤمنين عليه السّلام سلام كرد و نشست، آنگاه گفت: يا على من قصد كردم كه سه مسأله از شما پرسش نمايم، اگر تو مرا از آنها خبرى دادى مى‏ دانم كه خليفه پيغمبر خدا صلى اللّه عليه و آله هستى، اگر مرا از آنها آگاه نكنى مى‏ دانم كه تو هم مثل آنان (أبو بكر، عمر، عثمان) خواهى بود.

على عليه السّلام فرمود: مسأله‏ هاى خود را پرسش نما!.

1- گفت: بگو: بدانم وقتى كه مرد مي خوابد روح او به كجا خواهد رفت؟

2- چگونه مي شود كه مرد (يك موضوعى را) يادآور مي شود و آن را فراموش مي نمايد؟

3- چگونه مي شود كه فرزند به عموها و دائيها (ى خود) شباهت پيدا مي كند؟

أمير المؤمنين عليه السّلام به امام حسن متوجه شد و فرمود: تو جواب اين مرد را بگو! امام حسن عليه السّلام فرمود:

ادامه »

امام حسن مجتبی علیه السلام می فرمایند :

 فاصله میان حقّ و باطل

«بَینَ الْحَقِّ وَ الْباطِلِ أَرْبَعُ أَصابِعَ، ما رَأَیتَ بِعَینَیكَ فَهُوَ الْحَقُّ وَ قَدْ تَسْمَعُ بِأُذُنَیكَ باطِلاً كَثیرًا.»

بین حقّ و باطل به اندازه چهار انگشت فاصله است، آنچه با چشمت بینى حقّ است و چه بسا با گوش خود سخن باطل بسیارى را بشنوى.

تحف العقول ص 229

 تقوا

«أَلتَّقْوى بابُ كُلِّ تَوْبَة وَ رَأْسُ كُلِّ حِكْمَة وَ شَرَفُ كُلِّ عَمَل بِالتَّقْوى فازَ مَنْ فازَ مِنَ الْمُتَّقینَ.»

تقوا و پرهیزكارى سرآغاز هر توبه اى، و سرّ هر حكمتى، و شرف و بزرگى هر عملى است، و هر كه از با تقوایان كامیاب گشته به وسیله تقوا كامیاب شده است.

تحف العقول ص 232

حقیقت كرم و دنائت

قِيلَ فَمَا الْكَرَمُ قَالَ الِابْتِدَاءُ بِالْعَطِيَّةِ قَبْلَ الْمَسْأَلَةِ وَ إِطْعَامُ الطَّعَامِ فِي الْمَحْلِ قِيلَ فَمَا الدَّنِيئَةُ قَالَ النَّظَرُ فِي الْيَسِيرِ وَ مَنْعُ الْحَقِير

از امام مجتبى سؤال شد: كرم چیست؟فرمود: آغاز به بخشش نمودن پیش از درخواست نمودن و اطعام نمودن در وقت ضرورت و قحطى. سؤال شد: دنائت و پستى چیست؟ فرمود: كوچك بینى و دریغ از اندك.

تحف العقول ص 225

مشورت مایه رشد و هدایت

«ما تَشاوَرَ قَوْمٌ إِلاّ هُدُوا إِلى رُشْدِهِمْ.»

هیچ قومى با همدیگر مشورت نكنند، مگر آن كه به رشد و كمالشان هدایت شوند.

تحف العقول ص 233

ادامه »

بار خدايا،

درود بفرست بر محمد و خاندانش و شناخت فضيلت اين ماه و بزرگداشتحرمت

آن و پرهيز از هر چه در اين ماه ما را از آن منع كرده ‏اى. به ما الهام كن.

و ما را به روزه داشتن يارى ده: آن سان كه اعضاى بدن خويش از معاصى تو

بازداريم و در آنچه سبب خشنودى توست به كار داريم، تا به هيچ سخن بيهوده

گوش نسپاريم و به هيچ لهو و بازيچه ننگريم و به هيچ ممنوع دست نگشاييم

و به سوى هيچ حرامى گام بر نداريم و چيزى جز آنچه تو حلال كرده‏ اى در

شكم هاى خود جاى ندهيم و زبانمان جز سخن تو نگويد و رنجى بر خود هموار

نكنيم جز آنكه ما را به ثواب تو نزديك سازد و كارى نكنيم جز آنچه ما را از عقاب

تو در امان دارد.

اى خداوند، از تو مى ‏خواهيم كه اين همه اعمال را از رياى رياكاران و آوازه

در افكندن آوازه افكنان دور نگه دارى. و چنان باد كه كسى را در عبادت با تو

شريك نسازيم و جز تو براى خود مرادى نجوييم.

بار خدايا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و در اين ماه ما را به اوقات نمازهاى

پنجگانه آگاه فرما: به حدود و احكامش كه مقرر داشت ه‏اى و واجباتش كه واجب

ساخته‏اى و شروط و هنگامش كه معين كرده ‏اى.

ترجمه بخشی از نیایش 44صحیفه سجادیه 

الصحيفة السجادية ، ترجمه آيتى، ص: 267