معروف است كه در زمان قاجاريه مرد نسبتا فاضلى كه بسيار

خوش نويس بوده ظاهرا از شيراز رفته بود مشهد براى زيارت.

دربازگشت پولش تمام مى‏شود يا دزد مى‏زند،و در تهران در حالى

كه‏غريب بوده بى‏پول مى‏ماند.فكر مى‏كند كه از هنرش كه خطاطى

است‏استفاده كند و ضمنا زياد هم معطل نشود.بر مى‏دارد همين

عهد نامه‏امير المؤمنين عليه السلام به مالك اشتر را كه بخشى

از آن را خواندم بايك خط بسيار زيبا مى‏نويسد.خط كشى مى‏كند،

جدول بندى مى‏كند،اين عهد نامه را در يك دفترى مى‏نويسد و آن

را اهدا مى‏كند به‏صدر اعظم وقت.

يك روز مى‏رود نزد صدر اعظمدر حالى كه‏ارباب رجوع هم زياد بوده‏اند.

نوشته را به او مى‏دهد ومى‏گويد هديه‏ناقابلى است.پس از مدتى

بلند مى‏شود كه برود.صدر اعظم مى‏گويدآقا شما بفرماييد.

با خود مى‏گويد لابد مى‏خواهد مرحمتى بدهد،مى‏خواهد خلوت

بشود.چند نفرى از ارباب رجوع مى‏مانند.بازمى‏بيند خيلى طول

كشيد،بلند مى‏شود كه برود.

دوباره صدر اعظم‏مى‏گويد: آقا شما بفرماييد.

تا اينكه همه مردم مى‏روند،فقط پيشخدمت هامى‏مانند.

صدر اعظم مى‏گويد :فرمايشى داريد؟

اين شخص مى‏گويد:نه،من عرضى نداشتم،همين را تقديم كرده بودم.

پيشخدمتها را هم‏مى‏گويد همه‏تان برويد بيرون،كسى حق ندارد بيايد

داخل اطاق.

اين‏بيچاره وحشتش مى‏گيرد كه اين ديگر چگونه است؟

!صدر اعظم‏مى‏گويد: بيا جلو!

مى‏رود جلو.آهسته در گوشش مى‏گويد:

چرا اين رانوشتى و براى من آوردى؟

مى‏گويد: شما صدر اعظم يك مملكت هستيد،اين هم دستور العمل

مولا امير المؤمنين(ع)است براى كسانى مثل شما.

فرمان اوست راجع به اينكه با مردم چطور بايد رفتار كرد.من فكرمى‏كنم

شما هم شيعه امير المؤمنين هستيد و چنين چيزى را دوست داريد.

فكر كردم برايتان هديه‏اى بياورم،هيچ چيز مناسب تر از اين پيدا نكردم.

گفت: بيا جلو.رفت جلو.

گفت‏: يك كلمه من مى‏خواهم به تو بگويم وآن اين است كه خود على

كه اينها را نوشت و به اينها بيش از هر كس‏ديگر پابند بود و عمل مى‏كرد،

در سياست از اينها چقدر بهره‏بردارى‏كرد كه حالا من بيايم به اينها

عمل بكنم؟خود على از همين راهى كه‏دستور داد عمل كرد و ديديم كه

تمام ملكش از بين رفت و معاويه براو مسلط شد.على خودش به اين

دستور العمل عمل كرد و شكست‏خورد،پس اين چيست كه براى من

نوشته‏اى؟ !

گفت: اجازه مى‏دهيدجواب بدهم؟

بله.گفت :چرا اين حرف را در ميان جمعيت به من‏نگفتى؟

گفت: اگر در ميان جمعيت مى‏گفتم پدرم را در مى‏آوردند.

گفت: بسيار خوب،جمعيت كه رفت چرا پيشخدمتها را گفتى همه‏تان‏

برويد بيرون؟

گفت : اگر يكى از آنها مى‏فهميد كه من چنين جسارتى‏به على مى‏كنم

پدرم را در مى‏آورد.

گفت: پيروزى على(ع)همين است.

چرا معاويه بعد از هزار و سيصد سال،احدى كوچكترين احترامى‏برايش

قائل نيست و جز لعنت و نفرين چيز ديگرى براى او نيست؟

على(ع)هم بشرى بود مثل من و تو.اين احترام را از كجا پيدا كرد كه‏تو

اگر به همين نوكرها و پيشخدمتها بگويى آدمهاى بيگناهى را گردن‏بزنيد

گردن مى‏زنند ولى اسم على را جرات نمى‏كنى با بى‏احترامى[جلوى

آنها ببرى]؟آيا جز اين است كه على(ع)را اينها به همين صفات‏شناخته‏اند

كه على مجسمه راستى و درستى،مجسمه وفاى به عهد و تجسم‏

همين دستور العملى است كه خودش داده است؟على(ع)به موجب‏

اينكه به همين سياست عمل كرد، هم خودش را در دنيا بيمه كرد و

هم‏اينها را.

اگر در دنيا فردى پيدا مى‏شود كه به اين اصول انسانيت عمل‏مى‏كند به

موجب همين است كه على(ع)اينها را نوشت و خودش عمل‏كرد.اگر او

اينها را نمى‏نوشت و خودش عمل نمى‏كرد،سنگ روى‏سنگ بند نمى‏شد.

تو خيال كرده‏اى كه اين اجتماع را با همان‏سياست‏خودت حفظ كرده‏اى؟!ا

گر مردم دزدى نمى‏كنند،به خاطر تودزدى نمى‏كنند؟!صدى نود مردمى كه

دزدى نمى‏كنند به خاطر على(ع)و دستورهاى على و امثال على است.

صدى نود مردمى كه فحشاءنمى‏كنند،به ناموس تو خيانت نمى‏كنند،به

خاطر همان على(ع)ودستورهاى على است.تو خيال كرده‏اى على(ع)

شكست‏خورد؟!

اين است كه مى‏فرمايد:

و لا يحسبن الذين كفروا سبقواانهم لا يعجزون .

ما بايد اين فكر را از دماغ خودمان بيرون بياوريم كه‏حق پيش نمى‏رود،

مردم تابع ظلم هستند،اساس دنيا بر ظلم و ناحقى‏است.اينطور نيست.

اين مقدارى هم كه از زندگى بشر باقى است،به‏اعتبار همان پيوندهاى

محكمى است كه اهل حق و اهل راستى و درستى‏برقرار كرده‏اند.

البته گفتم مقصود[از آيه مذكور]اين نيست[كه خدامى‏گويد]كافران بر ما

پيروز نمى‏شوند.كافران كه نمى‏خواهند با خداكشتى بگيرند.مقصود اين

است كه راه آنها بر راه ما هرگز پيروزنمى‏شود. پس كارى بكنيد كه در

راه ما باشيد.

( آشنایی با قرآن ، مرتضی مطهری ، ج 3)

اگر سئوال شود که هوش زنبور بیشتر است یا هوش مگس؟

شاید جواب متفاوت باشد .اما برای اثبات این مساله ، دانشمندی

تعدادی زنبور را درون یک بطرری کررد و به همان مقدار مگس را نیز

درون همان بطری کرد . او ته بطری را پشت پنجره ی گذاشت

که نور خورشید به آن می تابید . زنبورها بر اساس غریزه خود به

طرف نور حرکت کردند و همه زنبورها ته بطری جمع شدند . در

حالی که مگس ها پس از لحظه ای خود را به هر راهی زدند و از

بطری خارج شدند ، اما زنبوها هم چنان به دنبال روشنایی ، اسیر

ته بطری شدند .

نکته

اغلب روش های تربیتی که ما والدین و مربیان به اصطلاح باسواد و

هوشیار می دانیم مانند حرف زدن ، نصیحت کردن ، تجویز مطالب

انبوه وار اشباع کردن کودک از معلومات ، انباشت اطلاعات و معلومات

در ذهن ، تعریف و تمجید کلامی و زبانی ، حذف کردن و فرار از نا امنی ،

آماده سازی زندگی بدون درد و بدون مشکل ، تعادل جویی ایستا و

مرداب وار در دالان های یکنواخت زندگی و…همه و همه روش هایی

است که به فرزندانمان قالب کرده ایم ، تلقین کرده ایم و به آن ها یاد

داده ایم بدون تفکرو خلاقیت و نو آوری همان راهی را بروند که  جاده ی

آن را هموار نموده ایم و یاد داده ایم که برای رسیدن به موفقیت راهی به

غیر از این راه نیست . این راه ها به جای رهایی ، بچه هایمان را گرفتار

می کند و آن چه موجب رهایی و آزادی آن ها می شود ، نه نسخه ی

ادیبانه و عالمانه ماست ، بلکه خاموش بودن ، پرهیز از یادگیری قیم وار

تجویزی ، تحریک اشتهای دانستن در یاد گیرنده ، دین یابی فعال از درون ،

اعتماد به خود ، خود راهبری در بچه ها ، ایجاد توانمندی در فرد برای سازگار

شدن و معنا کردن ناامنی ها ، درک مثبت از مشکلان و ابتلائات دردناک

زندگی ،خویشتن جمیل در میان بحران و ناملایمات سنگین است .

(تربیت دلپذیر ، دل تربیت پذیر ، محمد حسن رادمنش و افسر خلیلی ، ص 85)

حنظله ، شبامی است . شبامیان تیره ای از قبیله همدان هستند .

همدانیان همگی از دوستان وفادار علی بشمارند و جان بر کف در راه

علی و آل علی آماده بودند . حنظله از بزرگان قوم به شمار می رفت .

سخنوری دانا و دلیری توانا بود . قاری قرآن بود و رهبری قوم خود را بر

عهده داست . حنظله از کوفه به سوی حسین رهسپار شد و پیروی

حسین را به جای رهبری قوم خود برگزید ؛ هر چند یاران حسین هر

کدام رهبر بشریت بوده اند .

حنظله در کربلا به حسین پیوست و چشمش بر دست حسین بود و

گوشش بر فرمان .

وی با یزیدیان سه گونه جهاد کرد :

جهاد سیاسی ، جهاد سخنوری ، جهاد جانبازی .

پس شربت شیرین و گوارای شهادت را با لب تشنه بنوشید و سیراب

جاودانی گردید . حسین ، حنظله را به منصب سفارت برگزید . این

پستسیاسی را بدو محول گردانید . وی در میان حسین و سپاه یزید ،

بهرفت و آمد پرداخت و در فعالیت های سیاسی کوشش کرد و کوتاهی

نداشت ، ولی نتیجه ای نگرفت و نتوانست عمر سعد و سربازانش را

از راه کج بازدارد و به راه راستشان آورد . آن سخنور توانا ، آن یل ارجمند ،

روز شهادت شرفیاب شد و اجازه گرفت و به میدان رفت . و دومین جهاد

خود را آغاز کرد به پند گویی و موعظه همشهریان پرداخت و چنین گفت :

ای مردم ! بر شما می ترسم که سرانجامی داشته باشید مانند سرانجام

قوم نوح ! سرانجام قوم عاد ! سرانجام قوم ثمو د ! سرانجام ظالمان و

ستمگرانی که از پس آنان آمدند ! بدانید که خدای بر بندگانش ظلم نخواسته

و کیفر ظالمان و ستمکاران را خواهد داد . ای مردم ! از روز رستاخیز بترسید

، روزی که به جز خدای پناهی نداشته باشید . کسی که اسیر خواهش

دلی باشد ، هیچ کس نمی تواند هدایتش کند.

ای مردم ! از کشتن حسین بترسید که عذاب الهی کیفر شما خواهد بود .

آن که دروغ بگوید ، سیاه بخت خواهد شد .

در این هنگام پیشوای شهیدان، حنظله را ندا داه و فرمود : این مردم

وقتیشایسته عذاب الهی شدند که دعوت تو را به حق رد کردند و در

برابر تو ایستادگی کرده جفاجویی پیشه ساختند و ریختن خون تو و یارانت

را روا شمردند ! اکنون حال ایشان چگونه خواهد بود که دستشان تا مرفق

به خون برادران برادران پارسای تو فرو رفته و انسان کشی را پیشه کردند !

حنظله عرض کرد : فدایت شوم راست می گویی آیا ما به سوی خدا

می رویم و خود را به برادران شهیدمان می رسانیم ؟!

پیشوای شهیدان فرمود : شتاب کن به سوی چیزی که از دنیا و آن چه

در اوست بهتر و برتر است و برو به سوی زندگی و ثروتی که بی زوال

و جاویدان است و فانی نخواهد شد .

حنظله گفت : ای اباعبدالله ! سلام بر تو و درود و رحمت حق بر تو و

بر دودمان تو باد .خدای ما را در بهشت همنشین تو گرداند .

پیشوای شهیدان فرمود : ” آمین آمین ” و این مژده ای بود برای حنظله .

پس حنظله شمشیر برکشید و بر سپاه کوفه زد و به جانبازی پرداخت ،

تیغ می زد و می شکافت و پیش می رفت ، یزیدیان محاصره اش کرده ،

گردش را گرفتند و به قتلش رسانیدند . حنظله به آرزوی خود رسید و در

بهشت با حسین همنشین گردید.

همنشینان حسین در بهشت اینانند ،کسانی که از دار و ندار خود گذشته

و همچون حسین همه ا در راه خدا فدا کردند. کسانی که خود خواهی

را کنار گذاردند . تمایلات شخصی را کنار گذاردند ، به دنبال نام نرفتند

ولی خدای آنان را نامور ساخت .

( پیشوای شهیدان ، آیت اللله سید رضا صدر ، ص 379 )

گویند : روزی کارفرمایی به شاگرد خود گفت ، در دکان را ببند و آن

را به حضرت عباس علیه السلام بسپار و بیا .

در وقت ملاقات کارفرما به شاگردش گفت : چه کردی ؟

گفت : در رابستم و مغازه را به خدای عباس علیه السلام سپردم .

کارفرما گفت : ای وای بر من ! دیگر معلوم نیست ، آن مال ، مال ما

باشد . زیرا مال ، مال خداست . و لله ملک السموات و الارض

و ممکن است به کس دیگر بدهد ، اما حضرت  عباس علیه السلام

چون مال خودش نیست در امانت حافظ است ، از این جهت گفتم

به او بسپار .

( آداب الطلاب ، شاکر برخوردار فرید ، ص 524)

آیت الله مطهری (ره) می فرمایند : یک وقتی یک داستان خارجی

در مجله ای خواندم ، نوشته بود ؛ دختری خیلی مذهبی بود ، یکی

از شاهزادگان عاشق و علاقه مند این دختر بود ، ولی مرد عیاش

و شهوترانی بود و می خواست او را در دام خویش بیندازد ، و این

دختر روی آن عفت و نجابتی که داشت و این که پایبند اصول دیانت

بود هیچ تسلیم این آقا نمی شد . هر وسیله ای برانگیخت که او را

گول بزند ، نشد که نشد ، دیگر تقریبا مایوس شده بود ، گذشت .

یک روز دید کسی از طرف این دختر پیغام آورده که خلاصه او آمادگی

خود را برای این که با هم باشند و مدتی خوش باشند اعلام کرد ،

شاهزاده تعجب کرد ، رفت سراغ او ، دید بله آماده است در زمینه

این قضیه تحقیق کرد که آن دختر که این قدر به نجابت و عفت خودش

پایبند بود چگونه یک دفعه روی آورده به عیاشی و فسق و فجور ؟

معلوم شد قضیه از این قرار بوده که یک آقای کشیشی بعد از این که

احساس می کند که این دختر ، یک روح مذهبی دارد به خیال خودش

برای این که او را مذهبی تر کند ، روزی از این دختر وقت می گیرد و

می آید سراغ او ، می گوید : من برای تو هدیه ای آورد ه ام ؛ ظرفی

بوده و روی آن حوله ای قرار داشته است ، هدیه را جلوی او می گذارد

و حوله را برمی دارد تا آن را نشان بدهد ، یک وقت آن دختر می بیند یک

کله ی مرده از قبرستان آورده تا چشمش می افتد تکان می خورد ،

می گوید این چیست ؟

کشیش می گوید این را آورده ام تا شما درباره اش فکر و مطالعه کنید ،

ببینید دنیا چقدر بی وفاست .

با این صحنه آن چنان نفرتی در دل این دختر به وجود می آید که نه تنها اثر

موعظه بخشی نبخشید ، بلکه آن وقت فکر کرد ، گفت : من به عکسش

عمل می کنم ، دنیایی که عاقبتش این است این چهار روز عمر را چرا به

این اوضاع بگذرانم لذا به سوی عیاشی کشیده شد .

این هم یک جور موعظه و نصیحت کردن است و باور کنید که در میان وعاظ

و نصایحی که افراد می کنند امر به معروف ها و نهی از منکرهایی که صورت

می گیرد ، بسیاری از خود همین ها منکر است .

بعد خود مرحوم استاد مطهری می فرمایند : من خودم داستانی دارم .

( آداب الطلاب ، شاکر برخوردار فرید ، ص 276 )

بیایید در امر به معروف و نهی از منکر کردن بیشتر دقت کنیم

مردی پسرش را نزد مرد عالم واندیشمندی برد تا آن مرد ، راز زندگی را

به فرزندش یاد بدهد. آن مرد در باغی بسیار بزرگ و زیبا ، در ساختمانی

با معماری سنتی زندگی می کرد . وقتی مرد عالم ، آن پسر را دید

خواست تا او را محکی بزند و او را امتحان کند ؛ لذا به آن پسر گفت الان

به لحاظ شلوغی کار نمی توانیم درس را شروع کنم . تو برو در این باغ

قدم بزن ،تفریح کن و دو ساعت دیگر برگرد تا راز زندگی را به تو یاد بدهم .

اما قبل از این که پسرک به گردش بپردازد ، مرد دانشمند یک قاشق چای

خوری به دست او داد و دو قطره روغن در قاشق ریخت و گفت ضمن این

که از دیدنی های باغ استفاده می کنی ، مواظبت کن این دو قطره روغن

نریزد . پسرک از پله ها پایین آمد ؛ اما آرام آرام . در باغ شروع به گردش

کرد در بسیاری از نقاط باغ برای این که روغن ها نریزد ، نه نشست ، نه

خوابید ، نه توانست بازی کند ، نه توانست بدود و…

بالاخره دقایق آخر از دو ساعت زمان تعیین شد فرا رسید . آن پسرک

خسته نزد مرد عالم آمد .

استاد سئوال کرد پسرم ! قالی های رنگارنگ به نقش های ایرانی را در

ایوان و راهروها دیدی؟ هنر معماری را در سقف ها و دیوارهای ساختمان

دیدی؟ استخرا آب را با فواره هالی بلند تماشا کردی ؟ گل کاری ها و

سبزه کاری های باغبان هنرمند باغ را نگاه کردی؟ انواع درخت های میوه

را در باغ دیدی ؟ گیاهان زیبا و تزئینی را که به شکل های مختلف خراطی

شده بود را تماشا کردی؟

پسرک گغت : نه استاد ! آن چیزهایی که شما گفتید را من ندیدم .

استاد پرسید : مگر تو در باغ گردش نمی کردی؟

پسرک گفت : چرا استاد من این دو ساعت در باغ گردش می کردم ، ولی

من مراقب قطره های روغن توی قاشق بودم که نریزد .

نکته

وقتی از طرف ما پدر و مادر و معلمان روی برخی از چیزها تاکید و

وسواس خاصی داریم ، برای بچه ها نیز این نکته مهم جلوه می کند و

فرزندانمان از بسیاری از مواهب ، لذت ها و دیدنی ها محروم می شوند .

نمره بچه ها ازهمه چیز برای ما اهمیت بیشتری دارد ،و قتی ساکت

بودن آن ها ، مودب بودن  ها ، تمیز بودن آن ها یا درس خواندن آن ها

تنها هدف تربیت ما والدین و معلمان قرار می گیرد ، بسیاری از موارد

دیگر را از بچه ها حذف می کنیم . زندگی بجه ها یک خط و یک کانال

نیست که آن ها را مجبور به عبور از آن کنیم و مرتب تلقین کنیم که این

راه تنها راه زندگی و خوشبختی و سربلندی و آقایی است . راز زندگی

شاد و مفرح ، در یک زندگی همه جانبه است . زندگی بچه ها را باید

مثل یک دایره و یک چرخ فرض کنیم که بخشی از آن درس است ،

بخشی عبادت است ، بخشی تفریح آست ، بخشی کار است ، بخشی

همکاری است ، بخشی لذت بردن است و بخشی……..

وقتی چرخ زندگی عزیزانمان می چرخد که به صورت چرخ ، دایره و گرد

باشد . نگاه افراطی و وسواسی روی یکی دو چیز خاص که گاهی آن

چیز هم کاملا بی ارزش و بی قیمت است ، موجب محدودیت های

مختلف در بچه هایمان می شود .

بستن و محدود کردن کودکان فقط به کتاب و نمره و بیست گرایی و …..

یعنی محروم کردن آن ها از دیدنی ها ، شنیدنی ها و یاد گرفتنی های

مختلف

بگذاریم طبیعت معلم فرزندانمان باشد . آن ها باید بهارها ، تابستان ها

، پاییزها و زمستان های زندگی را تجربه کنند . آن ها باید گرمی و سردی

را بچشند ، آن ها باید خوب ببینند و خوب بشنوند و تجربه کند و از

شکست هایشان درس زندگی و راز زندگی را بیاموزند .

شایسته ست هر دیوار و حصار و کانالی که موجب محرومیت فرزندان ما

از دیدنی ها وشنیدنی ها و لذت های شرعی و قانونی می شود، هر چه

سریعتر فرو ریزد خراب شود .

( تربیت دلپذیر و دل تربیت پذیر ، محمد حسن رادمنش و افسر خلیلی ، ص 130)