یکجا قرآن مجید دارد «قول حسن» جای این قول کجاست؟ که من زیبا حرف بزنم. نیکو حرف بزنم. حتی اگر بخواهم یک حادثه‌ای را خبر بدهم، به طرف بگویم، کلامم را زیباسازی کنم. به طرف بگویم: خدا، بندگانش را با پول، با زلزله، با سیل، با رکود، با تحریم، امتحان می‌کند که اینها حداقل برای خودشان ثابت شود در این سختی‌ها در مدار ایمان می‌مانند و می‌گویند: نه، این دین هم فایده ندارد، ولش کن. سراغ یک چیزهای دیگر برویم. این امتحانی که من تعریف کردم، بعد به او بگویند: که مثلاً بچه یک تصادف مختصری کرده و این هم امتحان است. بردم شکسته بند هم بسته و الآن او را خانه می‌آورند. مقدمات زیباسازی در کلام! درجا خبر بد دادن ممکن است طرف سکته کند و نصف تنش از کار بیافتد.

هارون خواب دید همه دندان‌هایش ریخته است. کلا معبران می‌گویند: افتادن دندان دلیل بر مرگ یکی از کسان است. یک معبری را آوردند و این کلام را زیباسازی نکرد. گفت: همه قوم و خویش و برادرها و خواهران تو قبل از تو از دنیا می‌روند. هارون گفت: او را بخوابانید و صد شلاق بزنید و بیرونش کنید. این چرند می‌گوید! یک معبر دیگر را بیاورید. این معبر هنر زیباسازی سخن داشت. وقتی آمد، گفت: عمر شما از باقی اقوام طولانی‌تر است. همان تعبیر بود اما چقدر زیبا گفت. هارون گفت: هزار دینار طلا به او بدهید. شما قرآن مجید را نگاه کنید، قرآن گفتار پروردگار است. امیرالمؤمنین می‌فرماید: «فَإِنَّهُ‏ أَحْسَنُ‏ الْحَدِيث‏» (نهج‌البلاغه/خطبه 110) این زیباترین سخن است. حتی به دشمنانش، مثلاً شما اول سوره توبه را می‌بینی، بسم الله ندارد. چون در بسم الله رحمت رحمانیه و رحیمیه مطرح است. خدا می‌خواهد با مشرکین حرف بزند. یعنی جای رحمت نیست. می‌خواهد بگوید: شما با پیغمبر من قرارداد و پیمان داشتید، پیمانتان را شکستید. من هم پیمانی که پیغمبر من با شما بسته را اعلام می‌کنم. «بَراءَةٌ مِنَ‏ اللَّهِ‏ وَ رَسُولِهِ‏ إِلَى الَّذِينَ عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ» (توبه/1) من به آن پیمان و قرارداد دیگر عمل نمی‌کنم. و شما کار زشتی کردید، پیمان شکنی در همه فرهنگ‌ها بد است. این کارهایی که شما می‌کنید، کیفر سنگینی دارد.

ادامه »

كَلاَّ لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ لَنَسْفَعاً بِالنَّاصِيَةِ (سوره علق ، آیه 15)

” چنان نيست كه او مى‏ پندارد” (گمان مى‏ كند مى‏ تواند پا بر گردن پيغمبر به هنگام سجده بگذارد و او را از اين برنامه الهى باز دارد) (كلا).

لنسفعا از ماده” سفع” (بر وزن عفو) به گفته بعضى از مفسران معانى مختلفى دارد: گرفتن و به شدت كشيدن، سيلى به صورت زدن، چهره را سياه كردن (آن سه قطعه سنگى را كه به هنگام گذاردن ديگ بر روى آتش پايه‏ هاى ديگ را تشكيل مى‏ دهد نيز” سفع” مى‏ نامند چرا كه سياه و دود آلوده است) و بالآخره علامت گذاردن و خوار كردن .

و از همه مناسبتر در اينجا همان معنى اول است، هر چند در آيه مورد بحث معانى ديگر نيز احتمال دارد.

به هر حال آيا منظور اين است كه اين ماجرا در قيامت واقع مى‏ شود كه موى پيش سر امثال ابو جهل را مى‏ گيرند و به سوى آتش دوزخ مى‏ كشانند، يا در دنيا تحقق مى‏ يابد، و يا هر دو؟! بعيد نيست هر دو باشد، و شاهدش روايت زير است.

در روايتى مى‏ خوانيم: هنگامى كه سوره الرحمن نازل شد پيغمبر (ص) به يارانش فرمود: چه كسى از شما اين سوره را بر رؤساى قريش مى‏ خواند؟

ادامه »

رَبّ‏ِ هَبْ لىِ حُكْمًا وَ أَلْحِقْنىِ بِالصَّالِحِين (شعرا ،83)

(ابراهيم در ادامه ‏ى سخن خود گفت:) پروردگارا! به من حكمت و دانش مرحمت فرما و مرا به صالحان ملحق كن!

سعادت انسان در چند جمله خلاصه می شود که در دعای حضرت ابراهیم آمده است :

الف ) شناخت خداوند و معرفت درونی به او (هَبْ لىِ حُكْمًا )

ب) حضور در جامعه صالح ( أَلْحِقْنىِ بِالصَّالِحِين)

ج ) نام نیک در تاریخ (لِسَانَ صِدْقٍ فىِ الاَْخِرِين)

د) رسیدن به بهشت ابدی( وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيم)

دقایقی با قرآن ، محسن قرائتی ،ص 342

وَ لَا تَقُولَنَّ لِشَاْىْ‏ءٍ إِنىّ‏ِ فَاعِلٌ ذَالِكَ غَدًا .إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ وَ اذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَ قُلْ عَسىَ أَن يهَْدِيَنِ رَبىّ‏ِ لِأَقْرَبَ مِنْ هَاذَا رَشَدًا   

(کهف 23-24)

درباره‏ ى  هيچ چيز و هيچ كار، مگو كه من آن را فردا انجام مى‏ دهم، مگر آنكه (بگويى:) اگر خدا بخواهد. و اگر فراموش كردى (گفتن: ان شاء اللّه، همين كه يادت آمد) پروردگارت را ياد كن و بگو: اميد است كه پروردگارم مرا به راهى كه نزديك‏تراست، راهنمايى كند.

گفتن « ان شاالله » که اعتقاد به قدرت و مشیت  الهی را می رساند ، تکیه کلام اولیای الهی است . چنانچه در قرآن نیز از زبان پیامبران نقل شده است :

حضرت یعقوب به فرزندانش می گوید :«ادخلوها مصر ان شاالله آمنین » وارد مصر شوید ، ان شاالله در امانید .

حضرت موسی به خضر می گوید : « ستجدنی ان شاالله صابرا » اگر خدا بخواهد ، مرا شکیبا خواهی یافت .

حضرت شعیب به موسی می گوید :« ستجدنی ان شاالله من الصالحین »

اسماعیل به پدرش حضرت ابراهیم می گوید :« ستجدنی ان شاالله من الصابرین » مرا ذبح کن که به خواست خدا مرا از شکیبایان خواهی یافت .

البته مرا از گفتن « ان شاالله » و « اعوذ بالله » و امثال آن ، لقلقه زبان نیست ، بلکه داشتن چنین بینشی در تمام ابعاد زندگی و در باور و دل انسان است .

منبع :دقایقی با قرآن ، محسن قرائتی ،ص 333

آیا خداوند همان طور که در دنیا عیوب و گناهان بندگانش را می پوشاند، اگر کسی از گناهی که مرتکب شده پشیمان باشد و توبه کند، خداوند در قیامت نیز گناهانش را از دید دیگران مخفی نگه می دارد؟

پاسخ اجمالی

آنچه را که تعالیم و آموزه ­های دینی به ما می گوید؛ این است که خداوند «ستار العیوب» است؛ یعنی عیب­های بندگان را می­پوشاند و از دید دیگران مخفی نگه ­می دارد. منظور از عیب­ها در این­جا گناهان و خطاهایی است که از بندگان سر می زند.

در روایتی از رسول خدا (ص) نقل شده است: «از خدا خواستم که حساب امت مرا به من واگذارد تا پیش امت‌هاى دیگر رسوا نشود، پس خداى عز و جل به من وحى کرد، اى محمد نه، بلکه من حسابشان را می‌رسم و اگر گناهى از آنها سر زده از تو پوشیده مى‏ دارم که پیش تو نیز رسوا نشوند. بنابر این، اگر انسان در این دنیا موفق به توبه واقعی شود، خداوند او را مورد لطف و رحمت خویش قرار می­دهد، از گناهانش می­گذرد، همان­گونه که در این دنیا آبرویش را حفظ کرده، در آخرت نیز گناهانش را از دید دیگران مخفی نگه ­می دارد.

پاسخ تفصیلی

در مورد پرسش مطرح شده؛ یعنی پوشاندن عیوب و گناهان بندگان در قیامت، باید گفت؛ آنچه را که تعالیم و آموزه­ های دینی به ما می گوید این است که خداوند «ستار العیوب» است؛ یعنی عیب­های بندگان را می‌پوشاند و مخفی نگه می‌دارد. منظور از عیب­ها در این­جا گناهان و خطاهایی است که از بندگان سرمی زند. نکتۀ جالب و قابل دقت این است که این صفت خداوند به صیغه «مبالغه» بیان شده است؛ یعنی بسیار پوشاننده؛ یعنی فراتر از آنچه را که برای ما قابل تصور است. این صفت از ویژگی­های خداوندی است که نسبت به بندگانش بسیار مهربان و بخشنده می­باشد؛ رحمتش بر همه چیز و همه کس گسترده است. لذا اگر گناهی را بخشید نه تنها آن را می­پوشاند و منتشر نمی­کند، بلکه حتی آن را به روی خود بنده نیز نمی­آورد تا وی در مقابل عظمت و بزرگیش شرمنده شود.

ادامه »

صفحات: 1· 2

تفسير امام حسن عسكرى عليه السلام‏ در باره‏ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏

[اللَّه‏]! همان كسى است كه؛ تمام آفريدگان، به هنگام شدائد و نيازمنديها!و نااميدى و

انقطاع از جميع [ما سوى اللَّه‏]، و قطع رابطه از غير خدا، [بسوى او] و اله و شيدايند!

(گوينده) إظهار مي كند:[بِسْمِ اللَّهِ‏]، يعنى: بر تمام امورم، يارى از خدا مي طلبم!

خدائى كه؛ پرستش و بندگى، جز براى او، شايسته نيست!

خدائى كه؛ دادرس است، آنگاه كه؛ از او دادخواهى شود!.

پذيرا و جوابگو است، هر آنگاه كه؛ خوانده شود!.

(إمام عليه السّلام، فرمود:)

و اين، همان است كه؛ مردى، به امام صادق عليه السّلام گفت:

يا ابن رسول اللَّه! مرا، بر خدا، دلالت كن! او چيست؟! تحقيقا؛ جدل‏ كنندگان و پيكارجويان! بر من، زياد شده‏ اند، و مرا گيج و حيران ساخته‏ اند!.

إمام عليه السّلام فرمود: اى بنده خدا! آيا هرگز، سوار كشتى شده ‏اى!؟

گفت: آرى!

فرمود: آيا؛ (چنين شده كه؛ آن) بشكند! و هيچ كشتى نباشد، كه ترا نجات دهد؟! و هيچ شناورى نباشد، كه ترا بى ‏نياز سازد!؟

گفت: آرى (پيش آمده است).

فرمود: آيا؛ در آن هنگام، به دلت افتاد كه چيزى از چيزها، قادر است، ترا از ورطه بلايت آزاد كند؟

گفت: آرى!

إمام صادق عليه السّلام فرمود: پس؛ آن چيز (كه به دلت افتاد،) همان، خدا است! كه؛ بر آزاد كردن و نجات دادن، توانا است!

- هنگامى كه؛ منجى (ديگرى) نيست- و بدادرسى، توانا است! [هنگامى كه؛ فريادرس و دادرسى نيست‏]

(تفسير فاتحة الكتاب از امام حسن عسكرى عليه السلام،مترجم: حسينى شاهمرادى، قدرت الله‏ ص: 15)