«قول حسن» چیست ؟
یکجا قرآن مجید دارد «قول حسن» جای این قول کجاست؟ که من زیبا حرف بزنم. نیکو حرف بزنم. حتی اگر بخواهم یک حادثهای را خبر بدهم، به طرف بگویم، کلامم را زیباسازی کنم. به طرف بگویم: خدا، بندگانش را با پول، با زلزله، با سیل، با رکود، با تحریم، امتحان میکند که اینها حداقل برای خودشان ثابت شود در این سختیها در مدار ایمان میمانند و میگویند: نه، این دین هم فایده ندارد، ولش کن. سراغ یک چیزهای دیگر برویم. این امتحانی که من تعریف کردم، بعد به او بگویند: که مثلاً بچه یک تصادف مختصری کرده و این هم امتحان است. بردم شکسته بند هم بسته و الآن او را خانه میآورند. مقدمات زیباسازی در کلام! درجا خبر بد دادن ممکن است طرف سکته کند و نصف تنش از کار بیافتد.
هارون خواب دید همه دندانهایش ریخته است. کلا معبران میگویند: افتادن دندان دلیل بر مرگ یکی از کسان است. یک معبری را آوردند و این کلام را زیباسازی نکرد. گفت: همه قوم و خویش و برادرها و خواهران تو قبل از تو از دنیا میروند. هارون گفت: او را بخوابانید و صد شلاق بزنید و بیرونش کنید. این چرند میگوید! یک معبر دیگر را بیاورید. این معبر هنر زیباسازی سخن داشت. وقتی آمد، گفت: عمر شما از باقی اقوام طولانیتر است. همان تعبیر بود اما چقدر زیبا گفت. هارون گفت: هزار دینار طلا به او بدهید. شما قرآن مجید را نگاه کنید، قرآن گفتار پروردگار است. امیرالمؤمنین میفرماید: «فَإِنَّهُ أَحْسَنُ الْحَدِيث» (نهجالبلاغه/خطبه 110) این زیباترین سخن است. حتی به دشمنانش، مثلاً شما اول سوره توبه را میبینی، بسم الله ندارد. چون در بسم الله رحمت رحمانیه و رحیمیه مطرح است. خدا میخواهد با مشرکین حرف بزند. یعنی جای رحمت نیست. میخواهد بگوید: شما با پیغمبر من قرارداد و پیمان داشتید، پیمانتان را شکستید. من هم پیمانی که پیغمبر من با شما بسته را اعلام میکنم. «بَراءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ» (توبه/1) من به آن پیمان و قرارداد دیگر عمل نمیکنم. و شما کار زشتی کردید، پیمان شکنی در همه فرهنگها بد است. این کارهایی که شما میکنید، کیفر سنگینی دارد.
وقتی آدمی تو را به جریمه تهدید میکند، تلخ است. خدا مشرکین را به کیفر سنگین تهدید کرد. حالا یا قبول داشته باشند یا نداشته باشند ولی اصل حرف که تلخ است. یعنی به نظر آنها یا راست باشد یا دروغ. بلافاصله این تلخی را پروردگار شیرین کرد. گفت: «إِلَّا الَّذِينَ تابُوا» اگر اینها توبه کردند، دوباره به تعهدات خودشان عمل کردند، من کاری ندارم. یعنی تلخی را با شیرینی قاطی کرد. در سورهی نساء تهدید سنگینی به منافقین میکند. «إِنَّ الْمُنافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّار» (نساء/145) اما پرونده را نمیبندد. میگوید: «إِلَّا الَّذِينَ تابُوا وَ أَصْلَحُوا» (بقره/160) اگر منافقها توبه کردند و سر و سامان به اعمالشان دادند، آنها هم جزء شما میشوند و روز قیامت هم اهل بهشت هستند. پس بیاییم عادت کنیم سخن ما با زن و بچه و با همه مردم، یعنی جای گفتار زیبا با کل مردم است. اول خانواده، «وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنا» (بقره/83) همه مردم، ما زن و بچهمان هم جزء همه مردم هستند. شوهر خانم، جزء همه مردم است. بچهها جزء همه مردم هستند. بیاییم عادت کنیم یعنی تمرین کنیم و خیلی هم طولانی نیست که در این تمرین هفت، هشت، ده روزه، زبان به مدار قول زیبا و حسن برمیگردد. همه خوب حرف بزنیم. نیکو و زیبا حرف بزنیم. وقتی سخن زیبا در خانه پیوند زن و شوهر را قویتر میکند، پیوند بچهها را با پدر و مادر قوی میکند، چرا سخن زیبا نگوییم؟
حاج آقای انصاریان 95/12/26
منبع : سایت سمت خدا