بخشى از سخنان گهر بار امام رضا عليه السلام
* هر كس به روزى كم راضى شود، خداوند از عمل كم او راضى خواهد شد.
* بخيل را آرامش، حسود را لذّت، ملول را وفا و دروغگو را مروّت نيست.
*بر مؤمن سزاوار است كه از پروردگار و پيامبر و امام خود سه خصلت را بياموزد،
1) خصلتى كه از پروردگار بايد بياموزد، عيب پوشى و كتمان است.
2) خصلتى كه از پيامبرش بايد بياموزد، مداراى با مردم است.
3) خصلتى كه از امام خود بايد فرا بگيرد، صبر در برابر ناملايمات و شدائد است.
* خرد انسان تمام نمى گردد، مگر آنكه در او ده ويژگى باشد:
1) از او اميد خير برود.
2) مردم از بدى او در امان باشند.
3) نيكى اندك ديگران را بسيار شمارد.
4) خير بسيار خود را كم انگارد.
5) هر چه از او حاجت طلبند، دلتنگ و ملول نشود.
6) در طول عمر خويش از كسب دانش خسته نشود.
7) فقر در راه خدا برايش محبوبتر از توانگرى باشد.
8) خوارى در راه خداوند برايش از سر فرازى در راه دشمن خدا، محبوبتر باشد.
9) گمنامى برايش شيرينتر از شهرت و بلند آوازگى باشد.
10) كسى را نبيند، جز آنكه با خود بگويد: او از من بهتر و پرهيزكارتر است.
چون همانا مردم دو دسته اند: يا حقيقتا از او بهتر و پرهيزكارترند يا بدتر و پستتر از او، پس چون با بدتر از خود ديدار كند، شايسته است كه با خود بگويد: شايد خوبى او پنهان باشد و من نمىدانم.
و چون با بهتر و باتقواتر از خود ملاقات كند، بايد براى او خضوع و فروتنى كند تا به او ملحق شود، پس چون چنين كند، بزرگىاش فزونى گيرد و خوبىاش بهتر شود و يادش نكو گردد و بر اهل زمانه سرورى يابد .
* صله رحم بنمائيد اگر چه به يك جرعه آب باشد و بهترين صله رحم خوددارى از اذيّت ارحام است.
* از علامات فقه، علم و بردبارى است.
* از آن حضرت پرسيدند چگونه صبح كرديد؟ فرمود: با عمرى كاسته شده، عملى ثبت شده، در حالى كه آتش دوزخ بدنبال ما و مرگ بر گردن ماست.
*امام اساس دين و نظم مسلمين و مصلحت دنياست كه عزّت مؤمنين بدست اوست.
منبع :قصص الأنبياء ( قصص قرآن - ترجمه قصص الأنبياء جزائرى)، نعمت الله بن عبد الله جزائرى، ص 818
شهادت امام رضا علیه السلام
از محمّد بن جهم روايت شده:
امام رضا (ع) بسيار انگور دوست مى داشت، پس مأمون مقدارى انگور تهيّه كرد و در بيخ دانه هاى آن سوزنهاى زهر آلود فرو كرد و چند روز بعد سوزنها را بيرون آورد و انگور را به نزد امام بردند و امام از آن انگور تناول كرد و همان امر باعث شهادت آن حضرت شد.
پس از وفات امام رضا (ع) مأمون يك شبانه روز مرگ او را مخفى داشت، آنگاه بدنبال بعضى از علويان فرستاد و در حضور آنها اظهار تألم و ناراحتى كرد و گريست و جسد سالم امام رضا (ع) را به آنها نشان داد تا بدانند، مأمون آن حضرت را به قتل نرسانده است!
هرثمه نقل مى كند: نيمه شب امام مرا خواست تا به حضور او بروم، وقتى به خدمت امام (ع) رسيدم، فرمود: مأمون تصميم دارد مرا مسموم سازد، آگاه باش كه بعد از شهادتم، او مى خواهد مرا غسل دهد و در پشت قبر هارون دفن كند، به او بگو دست نگهدارد تا فرزندم از مدينه بيايد و مرا غسل دهد و بر من نماز خواند، چون امام را فقط امام مى تواند غسل داده و بر او نماز بخواند، آنگاه به مأمون بگو جلوى قبر پدرش را بشكافد، قبرى آماده آشكار خواهد شد كه بايد مرا آنجا دفن كنيد.
همان طور كه امام (ع) فرموده بود واقع شد و امام غريبانه در ديار طوس در قريه سناباد به خاك سپرده شد، آن محل اكنون مشهد الرّضا و قبله عاشقان اهل بيت و دوستداران ائمه عليهم السلام است و پيامبر اكرم (ص) فرموده اند: (در آينده پارهاى از تن من در ديار خراسان به خاك سپرده مى شود، هر مؤمنى كه او را زيارت كند، خداوند عزّ و جلّ بهشت را بر وى واجب و آتش را بر بدنش حرام مى كند).
بدين سان آن گوهر تابناك و پاره تن رسول اللَّه (ص) مظلومانه به شهادت رسيد، درود خدا بر او و پدران و فرزندان اطهرش باد.
منبع : قصص الأنبياء ( قصص قرآن - ترجمه قصص الأنبياء جزائرى)، نعمت الله بن عبد اللهجزائرى، ص 817
پیامک ولادت امام رضا علیه السلام
بر روی رضـا شمـس امامت صلـوات
بر شافع ما روز قیامـت صـلوات
در شـام ولادتـش که شادنـد همـه
بفرست بر این روح کرامت صلوات صلوات
پرسش تشنگی را تو آبی، جوابی
ریگهای بیابان تو را میشناسند
نام تو رخصت رویش است و طراوت
زین سبب برگ و باران تو را میشناسند
از نشابور بر موجی از «لا» گذشتی
ای كه امواج طوفان تو را میشناسند
شاخصههای نسل منتظر از دیدگاه امام رضا علیه السلام
شاخصههای نسل منتظر از دیدگاه امام رضا علیه السلام
1. توجه به آینده و ایمان به آن
یکی از ویژگیهای نسل منتظر، این است که به واقعه ای که در آینده اتفاق خواهد افتاد، ایمان دارند. خداوند دو هدیه بزرگ به ما کرامت فرموده است؛ نخست این که قیامت را وعده داده و دیگر اینکه ظهور موعود را مطرح کرده است. یکی از ویژگیهای تربیتی انسان منتظر، این است که به آینده ای با وقایع و ویژگیهای خاص می اندیشد. امام رضا علیه السلام به مناسبتهای گوناگون روح اندیشیدن به آینده و ایمان به آیندهای روشن را در وجود یاران خود زنده میکرد و میفرمود:
الْحُجَّةُ الْقَائِمُ الْمُنْتَظَرُ فِی غَیْبَتِهِ الْمُطَاعُ فِی ظُهُورِهِ لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا یَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِکَ الْیَوْمَ حَتَّى یَخْرُجَ فَیَمْلَأَالْأَرْضَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْرا؛ (ابن بابویه قمی، 1395ق: ج2، ص372)
حجت قائم که در غیبتش انتظار او را کشند و در ظهورش مطاع باشد، اگر از دنیا مگر یک روز باقی نمانده باشد، خدا همان روز را طولانى مینماید، تا ظهور کند و زمین را پر از عدالت کند؛ همان گونه که از ستم پر شده است.
این سخن به مردم، این نوید را میدهد که باید به آیندهای روشن امید داشته باشند. اندیشیدن و امید به آیندهای روشن، انسان را در انجام وظایفش محکم تر و مشتاق تر میکند؛ بنابراین نسل منتظر باید به گونهای پرورش یابد که ایمان به آیندهای روشن در وجود او نهادینه شده باشد.
گستره موضوع مهدویت و تأثیر رویکرد مهدوی بر تربیت نسل منتظر در جامعه رضوی
از آن رو که حکومت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف جهانی است، نگاه ما نیز به این موضوع باید جهانی باشد. تربیت اسلامی از دو زاویه به انسان مینگرد؛ فردی و اجتماعی.
در نگاه اجتماعی اسلام، منظور از اجتماع، شهر و محله نیست و جامعهی جهانی مدّ نظر شارع بوده است. ائمه علیهم السلام در تبلیغ اسلام، میکوشیدهاند که از ابزارهای جهانی استفاده کنند؛ برای نمونه جلسات عزاداری سیدالشهدا علیه السلام را میتوان برای اقشار مختلفی برپا کرد، ولی امام محمد باقر علیه السلام به فرزندشان امام صادق علیه السلام وصیت فرمود تا ده سال در منا ـ که محل وقوف همهی حجاج است ـ برای آن حضرت مجلس روضهی سیدالشهدا علیه السلام برپا کند.
همین امر باعث شد این موضوع، توسعهای جهانی یابد و مردم نقاط مختلف دنیا که برای حج میآمدند، از این موضوع آگاه شوند. این تصمیم، در حالی عملی شد که بنیعباس همهی راهها را بسته بودند و بسیاری از ابزارهای تبلیغ در اختیار اهل بیت علیهم السلام نبود. بر خلاف ما که خود را به زبان ملیت و قومیت خویش محدود میکنیم، شارع در نگاه تربیتی، اصلاً چنین دیدگاهی نداشته است.
در تربیت صحیح اسلامی، هر مسلمان باید به گونهای تربیت شود که بتواند دین خود را به همهی جهان ارائه کند و برای تمام عرصهها مهیا باشد؛ زیرا امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، امام همهی زمینها و زبانها و ملیتها است و به هیچ مرزی محدود نمیشود. وقتی شیعیان فراتر از مرزها فکر کردند و حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را منجی همهی جهان دانستند، به طور طبیعی منتظر آن حضرت هم بسته به میزان گنجایش و ظرفیت محدودی که دارد، یک منجی میشود که از مرزهای زمان و مکان عبور کرده است. مسلماً این شخص، هم برای اطرافیان و محیط پیرامونی خویش میتواند مفید باشد و هم دیگران را از وجود او بهرهمند کند.
به استناد آیات قرآن، حضور افراد مؤمن در یک محیط، باعث میشود که عذاب از بقیهی مردم نیز رفع شود. خداوند متعال میفرماید:
«وَمَا کَانَ اللّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِیهِمْ وَمَا کَانَ اللّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ یَسْتَغْفِرُونَ»(انفال:33)
یعنی علاوه بر دیگر فواید متصور از تربیت این چنین نسلی، ما میتوانیم از برکات تکوینی حضور آنان نیز بهرهمند شویم.
زمانی که رویکرد ما در تربیت نسل منتظر، رویکرد جهانی باشد، وظیفه ما مهم تر و بسیار سنگین است.
وظیفه در تربیت جهانی به دو قسم تقسیم میشود؛ تربیت خانواده و تربیت جامعه؛ در تربیت خانواده، نقش اصلی را در تربیت نسل منتظر، والدین به ویژه مادر ایفا میکند و در تربیت نسل منتظر در جامعه، حکومت اسلامی باید با در دست گرفتن ابزارهای تبلیغاتی، تربیت را به سوی تربیت نسل منتظر سوق دهد. باید ساز و کارهای این نوع رویکرد به تربیت را از مفسران وحی الهی ـ یعنی ائمه اطهارـ دریافت کرد، پیش از ارائه راهکارهای تربیت نسل منتظر، شاخصهای نسل منتظر از دیدگاه امام رضا علیه السلام بیان میشود.
منبع: سایت شهید آوینی