گاه مردم گرفتار بلايى مى‏ شوند كه نيكوكار و بدكار را فرا مى ‏گيرد، گاه نيز انسانهاى نيكوكار دچار مى ‏شوند و بدكاران مى ‏رهند. اينان مى‏ گويند: اين امر با تدبير و حكمت نمى ‏سازد پس چه دليلى دارد؟

در پاسخ آنان بايد گفت: اگر چه اين بلاها گاه صالح و طالح را در بر مى‏ گيرد امّا خداوند جلّ و علا سود هر دو را در آنها نهاده است؛ زيرا صالحان هنگامى كه گرفتار مى ‏شوند به ياد نيكي ها و نعمات گذشته خداوند و پروردگار خويش مى ‏افتند و پيشانى بر خاك مى ‏نهند و او را سپاس مى ‏گزارند و شكيبايى پيشه خود مى‏ سازند. بدكاران و فاسدان نيز وقتى كه گرفتار اين بلاها مى ‏شوند، قدرى شكسته مى ‏شوند و از معصيت و فساد مى ‏پرهيزند.

نيز نعمت و سلامتى هم به سود هر دو گروه است: صالحان از نيكويى و صالح بودن خود شادند و مسرور و با اين نعمت ها بر رغبت و شوقشان به سوى عمل صالح افزوده مى ‏شود و فاجران و فاسدان نيز به رأفت و مهر خداوندگارشان پى مى ‏برند و در مى ‏يابند كه خداوند جلّ و علا بى‏ آنكه آنان سزاوار مستحق باشند به آنان نعمت و سلامتى عطا فرموده است آنگاه اين رأفت و گذشت الهى باعث مى‏ گردد كه اين افراد هم نسبت به مردم رأفت ورزند و از آنان درگذرند.

ممكن است كسى بگويد: اين كه گفتيد هنگامى است كه بلاها در مال مردم بيفتد امّا چه مى ‏گوييد هنگامى كه بلا در «جان» آنان بيفتد؛ مانند:
آتش‏ سوزى، غرق شدن، سيل و زلزله كه باعث مى‏ گردد كه جانشان را از دست بدهند؟

صفحات: 1· 2