محمّد بن على ماجيلويه با شش تن ديگر از مشايخ- رضى اللَّه عنهم- كه نامشان در متن ذكر شده است از ابو الصّلت روايت كردهاند كه گفت:
همين طور كه من در مقابل ابو الحسن عليه السّلام ايستاده بودم، آن جناب به من فرمود:
اى أبا صلت به اين بقعه كه هارون در آنجا دفن شده است داخل شو و از هر گوشه آن از چهار كنج مشتى خاك براى من بياور، من رفتم و آنچه خواسته بود برداشته آوردم،
چون مقابلش رسيدم فرمود: يكى يكى از آن (چهار مشت) خاك را بمن ده و او نزد درب ايستاده بود، من از خاكها يكى را بدو دادم آن را بوئيد و بر زمين ريخت سپس رو بمن كرده گفت: در اينجا براى دفن من قبرى حفر مىكنند، و سنگى پيدا مىشود كه اگر همه كلنگ هاى خراسان گرد آيندنمي توانند آن سنگ را از جا بيرون كنند، بعد در باره خاك پايين پا و خاك بالاى سر هارون نيز نظير اين كلام را فرمود، آنگاه گفت: آن خاك ديگر را به من ده، من خاك (پيش روى را) بدو دادم آن را بگرفت، و فرمود:
اين خاك از تربت من است؛ بعد فرمود: براى من در اين موضع قبرى حفر كنند، و تو آنان را امر كنى كه تا هفت پلّه گود كنند، و در آنجا از يكسو قبر را گشاد و وسيع كنند و قبرى احداث نمايند، اگر از آن امتناع ورزيدند و گفتند: حتما بايد لحد داشته باشد، پس بگو بايد دو ذراع و يك وجب وسعت قبر باشد، پس خداوند خود آن را هر چه بخواهد وسعت مي دهد، و چون چنين كردند، تو خواهى ديد كه در بالين قبر خيسى پيدا مىشود، اين كلامى را كه به تو مىآموزم در آنجا بخوان، پس قبر پر از آب خواهد شد و پر مىشود، و در آن آب، ماهيان ريزى خواهى ديد، پس براى آنها نانى كه اكنون به تو مي دهم خرد مي كنى، و آنها مىبلعند و چون چيزى از آن نان باقى نماند ماهى بزرگى آشكار مىشود و آن ماهيان ريز را مىبلعد تا اينكه هيچ باقى نماند سپس پنهان مي گردد و چون غايب شد تو دست بر آن آبفرو بر، و اين كلام را كه به تو ياد مي دهم بخوان، و آب فرو مىنشيند، و چيزى از آن باقى نمىماند، و اين كار را جز در پيش روى مأمون انجام مده، آنگاه فرمود:
اى ابا صلت فردا من بر اين فاجر وارد مىشوم، پس اگر از آنجا سر برهنه خارج شدم با من سخن گوى و من پاسخت را خواهم داد، ولى اگر در بازگشتن، سرم را پوشيده بودم با من سخن مگو،
ابو الصّلت گويد: چون صبح شد لباس خود را بر تن كرد و در محراب عبادتش منتظر نشست، و همين طور كه انتظار مىكشيد ناگهان غلام مأمون وارد شد، و گفت: امير شما را احضار مي كند، حضرت كفش خود را بپاى كرد و رداى خود را بر دوش افكند و برخاسته حركت كرد و من در پى او مي رفتم تا بر مأمون وارد شد، و در پيش روى مأمون طبقى از انگور بود و طبق هائى از ميوهجات و در دست او خوشه انگورى بود كه مقدارى از آن را خورده بود، و مقدارى از آن باقى بود، چون چشمش بآن حضرت افتاد از جاى برخاست و با او معانقه كرد و پيشانيش را بوسيد و آن حضرت را در كنار خود نشانيد، و خوشه انگورى كه در دست داشت به آن جناب داده و گفت:
يا ابن رسول اللَّه من انگورى از اين بهتر تاكنون نديدهام، حضرت بدو فرمود:
بسا مىشود كه انگورى نيكو است، از بهشت است، (يعنى انگور نيكو در بهشت است)
گفت: شما از آن تناول كنيد.
امام فرمود: مرا از خوردن آن معاف بدار،
گفت: بايد تناول كنى، براى چه نمي خورى؟ شايد خيال بدى در باره من كردهاى؟ و خوشه انگور را برداشت و چند دانه از آن را خورد، و بعد به پيش آورده و امام از او گرفت و سه دانه از آن را به دهن گذارده و خوشه را بر زمين نهاد و برخاست،
مأمون پرسيد: به كجا مي رويد؟
فرمود: بدان جا كه تو مرا فرستادى، و عبا بسر كشيده خارج شد،
ابو الصّلت گويد: من با او سخنى نگفتم تا داخل خانه شد، و فرمود: درها را ببنديد (كسى را راه ندهيد) درها را بستند و حضرت در بستر خود خوابيد، و من اندكى در صحن خانه با حالتى افسرده و اندوهگين ايستاده بودم كه در آن حال چشمم بجوانى نورس، خوشروى، مجعّد موى، شبيهترين مردم به حضرت رضا عليه السّلام افتاد كه داخل خانه شد، من پيش دويدم و سؤال كردم قربان درها كه بسته بود شما از كجا وارد شديد؟
گفت:آنكه مرا از مدينه در اين وقت بدينجا آورد همو مرا از در بسته وارد خانه نمود، پرسيدم شما كه باشيد؟
گفت: من حجّت خدا بر تو هستم اى ابا صلت، من محمّد بن علىّ مي باشم، سپس بسوى پدرش رفت و وارد اطاق شد و مرا فرمود:با او داخل شوم،چون ديده پدرش رضا عليه السّلام بر او افتاد يك مرتبه از جا جست و او را در بغل گرفت و دست در گردن او كرد و پيشانيش را بوسيد و او را با خود به فراش كشيد و محمّد بن علىّ به رو در افتاد و پدر را مي بوسيد و آهسته به او چيزى گفت كه من نفهميدم، امّا بر لبان حضرت رضا عليه السّلام كفى ديدم كه از برف سفيدتر بود ابو جعفر آن را با زبان برمي گرفت، و بعد حضرت دست زير لباس بر سينه برد و چيزى مانند گنجشك بيرون آورد و ابو جعفر عليه السّلام آن را بلعيد، و حضرت از دنيا رفت،
و ابو جعفر مرا گفت: اى ابا صلت برخيز از آن پستو و انبار تختهاى كه ميّت را بر آن مي شويند حاضر ساز و آب براى تغسيل بياور، عرض كردم، در انبار و پستو تخته غسل و آب نيست، ولى حضرت فرمود: آنچه به تو امر كردم انجام ده، من داخل انبار شدم و ديدم هر دو آماده است، بيرون آوردم و دامن قبا بر كمر بستم و پاى برهنه نمودم كه آن جناب را غسل دهم،
حضرت فرمود: اى ابا صلت كنار رو كه غير از تو كسى با من است كه مرا در تجهيز يارى مىكند، و امام را غسل داده، و به من فرمود: به پستو رو و جامهدانى كه در آن كفن و حنوط است بياور، من رفتم بقچهاى ديدم كه هرگز آن را نديده بودم،آن را برگرفته نزد حضرت آوردم، پس او را كفن كرد و بر او نماز گذارد،
پس گفت: آن تابوت را بياور، عرض كردم نزد نجّارى روم و از او بخواهم تابوتى بسازد؟
فرمود: نه، برخيز و برو در خزانه و انبار تابوتى هست، من به انبار رفته تابوتى يافتم كه تاكنون در آنجا آن را نديده بودم، آن را نزد حضرتش آوردم، او جنازه حضرت رضا عليه السّلام را برداشته در آن تابوت نهاد و دو پايش را راست يك ديگر نهاد و دو ركعت نماز خواند كه هنوز تمام نشده بود كه سقف خانه شكافت و جنازه از آن شكاف سقف خارج شد و بيرون رفت،
من عرض كردم يا ابن رسول اللَّه اينك مأمون خواهد آمد و پدرت رضا عليه السّلام را از ما مطالبه مىكند، ما بايد چه كنيم؟
فرمود: ساكت باش اى ابا صلت، جنازه باز خواهد گشت، و هيچ پيامبرى در مشرق از دنيا نرود و وصىّ او در مغرب نميرد مگر اينكه خداوند ارواح و اجساد آنان را جمع مينمايد، هنوز امام گفتارش را تمام نكرده بود كه سقف شكافت و جنازه با تابوت فرود آمد، پس برخاست و جنازه را از تابوت بيرون آورد و در بستر خود قرار داد، مانند اينكه غسل داده و كفن كرده نشده است،
آنگاه مرا گفت: اى ابا صلت برخيز و در را به روى مأمون باز كن، منبرخاستم و در را گشودم ، كه ديدم مأمون با غلامانش در خانه ايستاده است در حالتى كه ميگريد و محزون است، داخل خانه شد، گريبانش را پاره كرد، لطمه بر روى خود ميزد، و مي گفت:
اى سيّد من اى سرور من، مرگ تو مرا بمصيبت انداخت، سپس داخل اطاق شد و به بالين جنازه نشست، و گفت: مشغول تجهيز آن شويد، و امر كرد قبرى بكنند، و آن موضع را من كندم، همان چيزها كه حضرت رضا عليه السّلام فرموده بود ظاهر شد،
يكى از درباريان مأمون گفت: آيا نمي گوئى و باور ندارى او امام بود؟
گفت: آرى امام نخواهد بود مگر بر همه مردم مقدّم باشد، و امر كرد سمت قبله قبرى برايش حفر كنند،
گفتم: مرا امر كرده كه به قدر هفت پلّه رو بپائين از براى او حفر كنم، بعد در يك سمت براى او محلّى براى دفن بگشايم،
مأمون گفت: هر چه ابو صلت مي گويد: كه او امر كرده است عمل كنيد جز آن محلّ در كنار عمق قبر، بلكه قبر را معمولى بكنيد و لحد بگذاريد، و چون ديد آب پيدا شد و ماهيان در آن نمايان شدند، و چيزهاى ديگرى كه فرموده بود ظاهر گشت،
مأمون گفت: پيوسته حضرت رضا در زمان حيات خود عجائبى بهما مينمود، و حتّى پس از مرگش نيز عجائبى از او به ظهور مي رسد، يكى از وزرايش كه با او بود
گفت: آيا ميدانى رضا عليه السّلام از چه چيز به تو خبر مي دهد؟
گفت: نه،
گفت: به تو مي فهماند كه شما بنى عباس، دولت و شوكتتان با كثرت جمعيّت و طول مدّت سلطنت مانند اين ماهيان هستيد تا اينكه اجلتان برسد و مدّتتان بسر آيد و قدرتتان از دست برود، خداوند مردى را از ما بر شما مسلّط كند كه همه شما را به فنا بسپارد، اولين و آخرينتان را،
مأمون گفت: راست گفتى، آنگاه رو به من كرده
گفت: آن كلامى را كه گفتى و ماهيان بلعيده شدند براى من بگو و به من ياد ده،
گفتم :بخدا قسم الان فراموش كردم، و من راست مىگفتم، ولى او امر كرد مرا به زندان برند و حضرت رضا عليه السّلام را به خاك بسپارند.
مدّت يك سال در حبس بسر بردم و بر من در زندان بسيار سخت مىگذشت، شبى خوابم نبرد و بيدار ماندم و به درگاه خدا رفتم و به دعا و زارى مشغول گشتم و به دعائى كه در آن حال محمّد و آل محمّد- صلوات اللَّه عليهم- را ذكر مي كردم و بحقّ آنان از خداوند، فرج مي خواستم شروع كردم، هنوز دعايم به اتمام نرسيده بود كه ناگاه ديدم ابو جعفر محمّد بن علىّ عليهما السّلام بر من وارد شده
و فرمود: اى ابا صلت سينهات تنگ شده است و حوصلهات تمام گشته؟
عرض كردم آرى به خدا سوگند.
فرمود: برخيز و با من بيرون آى، آنگاه دست مباركش را به كند و زنجيرهائى كه بر من بود زده همه از من برداشته شد، و دست مرا گرفت و از زندان بيرون آورد، در حالى كه پاسبانان و غلامان مرا نظاره مي كردند ولى قدرت سخن گفتن نداشتند و من از در خارج شدم،
پس از آن به من فرمود: برو به امان خدا تو را به خدا سپردم بدان كه تو هرگز با مأمون روبرو نشوى، و او هم تو را نخواهد يافت.
ابو الصّلت گفت: تاكنون مأمون به من دست نيافته است.
(عيون أخبار الرضا ع-ترجمه غفارى و مستفيد، ج2، ص: 602)
