روش های تبلیغی امام سجاد علیه السلام
تبليغ دين يعنى فراخواندن مردم به سوى خدا و ارزشهاى الهى، كه مهمترين ركن رسالتهاى الهى است و تبليغات بعد مهمّ و اساسى در مكتب است، از اين منظر شايد بتوان واقعه عاشورا را بارزترين نمونه تبليغ مكتبى به شمار آورد و پس از وقوع عاشورا امام سجاد و زينب كبرى (س) اين نقش تبليغى را عهده دار شدند و اين وظيفه را به طرق مختلف به انجام رساندند.
1- ابتدا با گريه بر امام حسين (ع) نام و ياد او را زنده نگاه داشته و با آشكار كردن بعد تراژديك و فاجعه آميز واقعه كربلا، باعث شدند اين حادثه در عمق وجود نسلهاى آينده جاودان مانده و نام حسين شعله اى هميشه افروخته در دل مؤمنان باشد و انگيزه هاى خير و فضيلت طلبى را در آنها زنده نگاه داشته و روحيه جهاد و شهادت طلبى را به آنان بياموزد، در همين راستاست كه امام سجّاد مدت سى و پنج سالى را كه بعد از واقعه كربلا در قيد حيات بود، همچنان به گريه و ماتم گذراند تا آنجا كه او را يكى از پنج فرد بكّاء (بسيار گريه كننده) عالم دانسته اند ، هر گاه خوراك يا آبى به نزد آن حضرت مى آوردند، آنقدر مىگريست كه اشك چشمش به آن طعام مخلوط مى شد و مى فرمود: إِنَّما أَشْكُوا بَثِّي وَ حُزْنِي إِلَى اللَّهِ وَ أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ .
من چيزهايى مى دانم كه شما نمى دانيد.
2- از طريق ايراد خطبه و سخنراني هاى آتشين رسالت ايجاد حركتهاى انقلابى را به انجام رسانيدند و خط درخشان سياسى خود را كه به پيامبر اكرم (ص) و اهل بيت معصوم او عليهم السلام استناد دارد آشكار داشت و پرچم سرخى كه وجدانهاى آزاده را به قيام براى خدا و در راه يارى مظلومان فرا مىخواند بر دوش گرفتند.
امام سجاد (ع) در بارگاه يزيد با به كار گيرى اين شيوه زيبا و درخشان، تخت حكومت يزيد را به لرزه در آورد تا آنجا كه يزيد از جنايت خود اظهار برائت و بيزارى نمود و عبيد اللَّه بن زياد، عامل خود در بصره را مسئول كشتن امام حسين (ع) معرفى كرد و او را لعنت نمود.
3-امام از طريق آموختن دعا به عنوان بهترين شيوه ارتباط با پروردگار به بهترين وجه وجدانهاى بيدار را تربيت كرده و معارف دينى را تبليغ فرمود.
دعا ركن اصلى عبادت و پيوستگى و اتصال به معبود است، اگر چه هر دعا و راز و نيازى في نفسه مطلوب است، امّا مسلّما دعاهاى مأثور كه از طريق ائمه اطهار عليهم السلام به ما رسيده، سايه وحى و پرتو درخشان و تفسير و تأويل وحى الهى مى باشند و گنجينه هاى معارف ربّانى و دژهاى مستحكم حكمت هستند و در رأس اين ادعيه، دعاهاى صحيفه سجّاديه قرار دارد.
از آنجا كه در دوران امام زين العابدين (ع) فشارهاى سياسى بسيار شديدى بود و اجازه هيچ فعاليّت آشكارى را به آن حضرت نمى دادند، امام از طريق اين دعاهاى آسمانى بينشهاى وحى و ارزشهاى رسالت را پراكنده فرمود و بوسيله همين نيايش ها به مبارزه منفى با دستگاه طاغوت پرداخت و با محتواى پر بار اين ادعيه روح تقوا و فضيلت و ايثار و جهاد را در ميان مؤمنان راستين پرورش داد، اين نيايش ها، روح ايمان را در سخت ترين شرايط در مردم زنده نگاه مى داشت، مفاهيم صحيفه سجاديه آنقدر با ارزش و والاست كه آن را اخت القرآن (خواهر قرآن) ناميده اند.
همچنان كه نهج البلاغه امير مؤمنان، اخ القرآن (برادر قرآن) خوانده شده است.
درود خداوند بر اين روح پاكى كه در سراسر اين صحيفه موج مى زند و درود خدا بر همه كسانى كه با بهره جستن از اين درياى عميق به درگاه حقّ تقرّب جسته و خواستار پيوند با روح ملكوتى امام سجّاد (ع) هستند.
قصص الأنبياء ( قصص قرآن - ترجمه قصص الأنبياء جزائرى)، ص: 770