امر به معروف و نهى از منكر نشانه‏ى وجدان بيدار، سوز و تعهّد، عشق به مكتب، حضور در صحنه و عشق به مردم است.

امر به معروف و نهى از منكر سبب دلگرمى نيكوكاران، كنترل خلافكاران و حافظ حقوق مظلومان است.

جامعه‏ى بى‏تفاوت و ساكت، جامعه‏ى مرده و بدون رشد است. حضرت لوط به مردمى كه در برابر گناه ساكت بودند فرمود «أليس منكم رجل رشيد» (هود، 78) آيا يك انسان رشد يافته در ميان شما نيست؟

قرآن شرط بهترين امّت بودن را انجام امر به معروف و نهى از منكر مى‏داند؛ «كنتم خير امّة اخرجت للناس …» (آل‏عمران، 110)

آنگاه كه قهر خداوند بر خلافكاران نازل شود، خداوند ناهيان از منكر را نجات مى‏دهد. «انجينا الذين ينهون عن السوء و اخذنا الّذين ظلموا بعذاب بئيس» (اعراف، 165)

يكى از بركات نماز آن است كه انسان را از منكرات باز مى‏دارد. «انّ الصلوة تَنهى عن الفحشاء و المنكر» (عنكبوت، 45)

آمرِ به معروف در پاداش انجام معروف شريك است. (بحار، ج 97، ص 87)

ترك امر به معروف سبب سلطه‏ى اشرار مى‏شود.

امر به معروف و نهى از منكر وظيفه‏ى تمام انبيا در طول تاريخ است. «و لقد بعثنا فى كل امّة رسولًا ان اعبدوا اللَّه و اجتَنِبوا الطاغوت» (نحل، 36)

امام حسين عليه السلام درباره‏ى علّت قيام خود فرمودند: مگر نمى‏بينيد كه به حقّ عمل نمى‏شود و از باطل جلوگيرى نمى‏شود. (بحار، ج 44، ص 192) من بنا دارم (هر چند با شهادت و ريختن خونم باشد) امر به معروف و نهى از منكر كنم. «انّى اريد أن آمر بالمعروف …»

آرى، امر به معروف و نهى از منكر مراحلى دارد كه دربعضى مراحل بايد تا شهادت پيش رفت. چنانكه خون‏هاى مقدّسى در راه آن ريخته شده است. «و يقتلون الذين يأمرون بالقسط من النّاس» (آل‏عمران، 21)

توجيهات نابجا

بعضى براى سكوت خود توجيهاتى دارند و كلماتى را مى‏گويند از قبيل:

كار از كار گذشته است.
با يك گل بهار نمى‏شود.
ما و او را در يك قبر نمى‏گذارند.
عيسى به دين خود، موسى به دين خود.
ديگران هستند، به ما چه ربطى دارد.
در زندگى شخصى افراد دخالت ممنوع است.
نانم قطع شده و مردم از من رنجيده مى‏شوند.
خجالت مى‏كشم و با او رودرواسى دارم.

ولى قيام امام حسين عليه السلام ثابت كرد كه با يك حركتِ‏ خالصانه، مى‏توان تاريخ را متحوّل كرد و با يك گل بهار مى‏شود.

ما بايد با طاغوت‏ها مبارزه كنيم، زير پا و سُم اسب برويم ولى زير بار زور نرويم. سر به نيزه دهيم ولى در برابر ظلم سر خم نكنيم و نبايد تصوّر كنيم كه آثار امر به معروف و نهى از منكر فورى است، زيرا گاهى آثار يك كلام يا قيام و حركت، بعد از سال‏ها جلوه مى‏كند.

(قرآن و امام حسين، محسن قرائتی ، ص: 34)