حجة الاسلام والمسلمین قدس از شاگردان آقا می گوید :

یک روز از روزهای درسی کمی زودتر به خانه آیت الله عظمی

بهجت رفتم - زیرا ایشان گاهی از اوقات وقتی شاگردان به

درس وارد می شدند هر چند یک نفر هم بود به اتاق درس

می آمد و تا هنگام آمدن دیگران احیاناً جریان و یا حدیث و یا

نکته اخلاقی را گوشزد می کردند - بنده نیز به طمع مطالب

یاد شده قدری زودتر رفتم خوشبختانه آقا که صدای ” یاالله ”

حقیر را شنید زودتر تشریف آورد . بعد از احوالپرسی فرمود :

در نجف یکی از آقازاده های ایرانی که از اهل همدان و بسیار

جوان زیبا و شیک پوش بود و از هر جهت به جمال و خوش

اندامی شهرت داشت ، به بیماری سختی گرفتار و از دو پا

فلج شد به گونه ای که با عصا بیرون می آمد . من سعی

داشتم که با از روبرو نشوم .، زیرا فکر می کردم که با وصف

حالی که او داشت ، از دیدن من خجالت می کشد . لذا

نمی خواستم غمی بر غمش بیفزایم .یک روز از کوچه بیرون

آمدم و دیدم او سرکوچه ایستاده است و نا خواسته با او روبرو

شدم و با عجله و بدون تامل گفتم : حال شما چطور است ؟

تا این حرف از دهانم بیرون آمد ناراحت شدم و با خود گفتم که

چه حرف نا سنجیده ای ، مگر حال او را نمی بینی ! چه نیازی

بود از او بپرسی ؟ به هر حال خیلی از خودم بدم آمد ولی برخلاف

انتظار من ، وقتی وی دهان باز کرد مثل این که آب یخ روی آتش

ناراحتی دورنم ریخت ، چنان اظهار حمد و ستایش کرد و چنان با

نشاط و روحیه ابراز سرور کرد که گویا از هر جهت غرق در نعمت

است من با شنیدن صحبت های او آرام گرفتم و ناراحتی ام برطرف

گردید .

منبع : نشریه فرهنگی عرشیان ، شماره 3

راه رسیدن به همه چیز علاوه بر پشتکار و زحمت آدمی و توکل به خدا ،

نیاز به توسل به اهل بیت علیهم السلام هم دارد و توسل در زندگی

انسان بسیار مؤثر است .

حضرت آیت الله مجتهدی می فرمایند : یکی از رموز موفقیت من توسل

بوده است و این که ما به ائمه اطهار علیهم السلام توسل می کنیم شرک

نیست بلکه چون خودمان آبرو نداریم می رویم نزد آن هایی که نزد خدا آبرو

دارند تا شفاعت ما را بکنند .

در قرآن هم چنین قضیه ای هست و آن این که فرزندان یعقوب نزد پدرشان

آمدند و از پدر خواستند که شفاعت آن ها را پیش خداوند متعال بکند و برای

آن ها استغفار کند .

خداوند متعال می فرمایند : یا ایها الذین آمنوا اتقوالله و ابتغوا الیه الوسیله

( مائده /35) ای کسانی که ایمان آوردید تقوا پیشه کنند و به سوی خدا

وسیله ای فراهم سازید .وسیله ما هم چهارده معصوم علیهم السلام هستند .

خودشان به ما فرموده اند جز از در خانه ما جای دیگر نروید حضرت علی

علیه السلام فرمودند :

یا کمیل لا تأخذ الّا عنّا تکن منّا ؛

ای کمیل جز از ما از کسی چیزی مگیر تا این که از ما باشی .

( آداب الطلاب ،شاکر برخوردار فرید ، ص 233)

حضرت آیت اله مجتهدی می فرمایند : باید یک طلبه و یک اهل علم ،

علاوه بر تحصیلات علوم ، متواضع و فروتن باشد ، هم تواضع نسبت

به مردم و هم در برابر خداوند ، در برابر خداوند به این است که روحیه

تعبد داشته باشد . مبادا این علم و دانش و مدرک و یا عمامه برای تو

حجاب شود و تو را متکبر کند و خود را بالاتر از همه بدانی ، بلکه باید

طوری باشی که این علم و یا لباس روحانیت در خدمت دستورات خداوند

و اهل بیت علیهم السلام باشد یعنی به وسیله این لباس و این علم به

جامعه و اهل بیت علیهم السلام خدمت کنی نه این که لباس و مدرک

مانع ترقی انسان به سوی کمالات بشری باشد و آدمی اسیر لباس و

مدرک و تحصیلات عالیه خود گردد بلکه همواره باید متواضع بود .

رسول اکرم صلی الله و علیه و آله وقتی با اعراب می نشستند اگر

کسی وارد می شد حضرت را نمی شناخت ، یعنی نمی توانست

حضرت را در میان افراد ، تشخیص بدهد این همان تواضع است .

آیت الله حاج آقا مرتضی حائری (ره) در صحن امام رضا علیه السلام

روی زمین می نشستند و مفاتیح به دست می گرفتند و مشغول

دعا و زیارت می شدند .

یک بار که ایشان می خواستند از مشهد به تهران بیایند وقتی برای

تهیه بلیط رفتند به ایشان گفتند اتوبوس تکمیل است و صندلی خالی

وجود ندارد . فقط وسط اتوبوس اگر مایل باشید و بخواهید بنشینید

جا هست ، ایشان فرمودند : عیبی ندارد دوستان به ایشان اعتراض

کردند که شاید مقام شما نیست آیت الله حاج آقا مرتضی حائری (ره)

فرمودند :( این ها چیزی نیست ، ما همه این کلاس ها را با حضرت

آیت الله سید احمد خوانساری (ره) طی کرده ایم ، ایشان یک کلاس

از من جلوتر هستند و آن این که اگر یک نفر از صبح تا ظهر به ایشان

فحش و نا سزا بگوید ایشان ذره ای ناراحت نمی شوند )

نقل می کنند که حضرت آیت الله حکیم (ره) را در حرم امام حسین

علیه السلام دیدند که مشغول جارو کردن حرم مطهر بودند . آیت الله

مرعشی (ره) وصیت کردند که دستمال اشک مرا در قبرم بگذارید .

سجاده ای را که چند سال روی آن نماز شب خواندم ، در قبرم بگذارید ،

یک سر عمامه را به تابوت و یک سر آن را به منبر ببندید و روضه بخوانید

از ایشان نقل شده است که می فرمودند : ما شب عاشورا تا صبح با

آیت الله العظمی امام خمینی (ره ) در حجره دو نفری سینه می زدیم .

آیت الله العظمی بروجردی (ره) تا آخر عمر روزه ماه رمضانشان را گرفتند

وقتی دکتر از ایشان عیادت کرد ، به ایشان اعتراض کردند : من به شما

گفته بودم روزه گرفتن برای شما ضرر دارد . حضرت آیت الله العظمی

بروجردی با لبخند فرمودند : من یک رگ عوامی دارم . حتی گاهی ایشان

را در حمام عمومی می دیدند که استحمام می کند .

علامه طباطبایی (ره) هم انسان متواضعی بودند مثلاً ایشان در صحن

مطهر امام رضا علیه السلام در نماز آیت الله میلانی شرکت می کردند

و در صف های آخر نماز و در کنار مردم عادی به نماز می ایستادند . این ها

تواضع است و مبادا این لباس یا این علم برای تو حجاب بشود . اگر متواضع

نباشی پس باید بدانی که لباس و علم و مدرک حجاب اکبر برای تو خواهد

بود شخصی به حرم امام حسین علیه السلام می رفت ، ولی به زیارت

حضرت عباس علیه السلام نمی رفت علت را از او پرسیدند گفت : من تا

کفایه خوانده ام حضرت عباس علیه السلام کفایه نخوانده است .

( آداب الطلاب ،شاکر برخوردار فرید ، ص 232)

به شیطان گفتم : لعنت بر شیطان

شیطان لیخند زد .

پرسیدم : چرا می خندی ؟!

پاسخ داد: از حماقت تو می خندم

پرسیدم :مگر چه کرده ام ؟

گفت : مرا لعنت می کنی حالی که هیچ بدی در حق تو نکرده ام .

با تعجب پرسیدم : با تعجب پرسیدم چرا زمین می خورم ؟!

جواب داد : نفس تو مانند اسبی است که آن را رام نکرده ای .

نفس تو هنوز وحشی است ؛ به همین خاطر تو را زمین می زند .

پرسیم : پس تو چه کاره ای ؟!

پاسخ داد : هر وقت سواری آموختی ، برای رم دادن اسب تو

خواهم آمد ؛فعلا برو سواری کردن بیاموز .

طلبه باید علاوه بر درس، اهل نوافل و مستحبات وتعقیبات

نماز باشد استاد ما حضرت آیت الله حاج علی اکبربرهان

(ره) می فرمودند : انسان باید عبادت مستحبی را در طول

سال حداقل یک بار هم شده نوبر کند و ( بچشد ) . مثل

میوه ای که انسان هر سال نوبر می کند . وقتی که نماز

اول ماه را می خوانی ، مفاتیح را بردار و مناسبت ها و

اعمال آن ماه را هم ببین و عمل کن . قرآن و مفاتیح نباید

از کنار سجاده شما دور باشد . سحرها هم بعد از نماز

صبح و شب ها قبل از خواب حداقل یک صفحه قرآن تلاوت

کن . زیارت و دعای هر روز را بخوان ، بعد از نمازها تعقیبات

وارده در مفاتیح الجنان را بخوان . حاج میرزا علی هسته ای

می فرمودند : آقایون بادبادک بدون دنباله بالا نمی رود ، نماز

هم بدون تعقیبات بالا نمی رود و البته مقدسی طلبه نباید

زیاد باشد ، به حدی که به درس لطمه بزند .

شیخ انصاری (ره) بعد از نماز صبح مقداری تعقیب می خواندند ،

بعد شعر سیوطی حفظ می کردند و زیاد مقدس نبودند که مثلاً

تا طلوع آفتاب تعقیب بخوانند ، مقدسی طلبه باید مانند چاشتی

گوشت بِه باشد که اگر اصلا در گوشت ، سرکه نریزی مزه ندارد .

اگر یک شیشه سرکه هم بریزی باز هم نمی شود خورد ، بلکه

باید نصف استکان سرکه و چند حبه قند بریزی تا مزه خوبی پیدا

کند . مقدسی طلبه هم باید متوسط باشد ، این طور نباشد که

اصلا تعقیبات را نماز شب و اعمال مستحبی را نخواند و یا این که

تمام اوقات خود را به این گونه اعمال بگذراند و یا وقتی به قم

می رود به مقدس جمکران نرود و این طور هم نباسد در ایام

درسی ، کلاس و درس و بحث خود را تعطیل و مثلاً عازم قم

یا جمکران و یا دیگر عتبات عالیات شود .

نباید ایام درسی به مسافرت بروی ، مثلا مشهد بروی ، این

مقدسی زیاد است . مقدس اردبیلی گاهی که ایام درسی

به کربلا مشرف می شدند ، نمازشین را جمع می خواندند

و می فرمودند : احتیاط می کنم چون ایام درسی است و

درس واجب بوده و من رها کرده و به این جا آمده ام . طلبه ای

که اهل شهرستان است و از شهر و دیار خود آمده درس بخواند ،

اگر شب درسی هیئت برود یعنی برگردد به شهرستان خود ، به

خاطر مراسم و هیئتی که هر سال در شهر خود برگزار می گردد ،

به نحوی که مجبور شود در سر کلاس حاضر نشود این کار و عمل

او فایده ای ندارد اگر اصلا هم در مراسم و هیئت ها نرود یعنی

حالا که نمی تواند به شهرستان برود در حوزه درس خودش هم ،

در مراسم شرکت نداشته باشد او هم فایده ای ندارد. مقدسی

باید به اندازه ای باشد ه به درس لطمه نزند . نباید زیاد مقدس

باشی که اصلا حرف نزنی و شوخی نکنی و نخندی .

نقل می کنند یکی از طلبه ها همین طور بود کلاهی به سر

می گذاشت و با کسی نه حرف می زد و نه شوخی می کرد ،

کسی هم او را خندان نمی دید و خیلی سنگین و آیت اللهی

راه می رفت به حدی که بقیه طلبه ها می گفتند حتما این آقا

در آینده از علمای بزرگ می شود و سیمش به ملکوت اعلی

وصل می شودو ممکن با امام زمان (عج) هم در ارتباط باشد ،

اما بعد از مدتی دیدند که در کلاس درس شرکت نمی کند و غایب

است ، مدتی بعد، او را دیدند که محاسنش را تراشیده از طلبگی

رفته است !! این عاقبت مقدسی زیاد است . از کسانی که اصلاً

شوخی نمی کنند و نمی خندند و حرف نمی زنند باید بر حذر بود

چرا که علما هم گاهی با هم مزاح می کنند و می خندند .

روزی خدمت حضت امام (ره) رفته بودم ، در آنجا حضرت آیت الله

لواسانی که هم دوره امام بو النگویی که شخصی نذر کرده بود

که به امام بدهد حضرت آیت اله لواسانی ، از طرف آن شخص

به امام دادند و به شوخی به امام فرمودند النگو را دستتان کنید

ببینیم اندازه شما هست یه نه .

غرض این که در همه امور میانه رو باش امام کاظم علیه السلام

فرمودند : خیر الامور اوسطها ؛ بهترین کارها میانه و وسط آن است ،

یعنی میانه روی در همه کارها ، هم در درس خواندن ، هم در

مباحثه کردن ، ، هم در عبادت ، هم در مقدسی ، خلاصه در همه

چیز میانه رو باش . شاگردی داشتیم که پدرش از نحوه درس

خواندن او به من شکایت کرد و گفت : این پسر یکسره درس

می خواند حتی شب که از خواب بیدارمی شوم میبینم در حال

درس خواندن است او را به زور می خوابانم ، ولی همین که

می خوابم دوباره بلند می شود و شروع به درس خواندن و

مطالعه می کند . البته این طور هم خوی نیست بلکه در همه

کارها باید متعادل بود .

حضرت آیت الله مجتهدی (ره)می فرماید : باید یک کشش و یک گرمی و

جاذبه ای در وجود طلبه باشد ، تا او را به سمت علم و دانش و خدمت به

اسلام و اهل بیت علیهم السلام بکشاند و پس از یادگیری به دیگران

یاد بدهد .

شما که یک طلبه هستی به خودت توجه کن و ببین که کشش و گرمی

در وجود تو هست ، که شوق تدریس و باد دادن به دیگران را داشته باشی ؟

حتما نباید تدریس در دانشگاه یا حوزه علمیه باشد ،‌بلکه شب ها د رمسجد

محلتان عده ای را جمع کن ، قرآن درس بده ، یا حدیث بگو یا مسائل

شرعی که در توضیع المسائل مراجع موجود است به مردم یاد بده یا به

خودت نگاه کن و ببین که اهل تألیف و تصنیف و یا خطابه و غیره هستی ؟

اگر می توانی و در خودت می بینی که قدرت خدمت کردن به اسلام را

داری این خوب است و الا اگر حال هیچ گونه تبلیغ و درس خواندن را نداری ،

روحانیت را بدنام مکن و صنعت دیگری که بتوانی به جامعه خدمت کنی .

در زمان شیخ انصاری دو طلبه راه می رفتند و از طلبه ای تعریف می کردند

که خوشا به حال فلانی دیشب توفیقاتی داشته است به مسجد سهله

رفته و بادت می کرده است و بدون این که آن دو متوجه باشند که شیخ

انصاری (ره) پشت سرشان حرکت می کند و شیخ چون سخنان آن دو طلبه

را شنید فرمودند :غیبت نکنید . گفتند : این که غیبت نیست .شیخ فرمودند:

دیشب شب درس بوده ایت و از او نام بردید درس می خوانده و اگر ترک واجب

کرده پس باید بداند که این فعل حرام است و این عمل او فسق است و حرف

شما هم غیبت است .

( آداب الطلاب ،شاکر برخوردار فرید ، ص 228)