طلبه باید علاوه بر درس، اهل نوافل و مستحبات وتعقیبات
نماز باشد استاد ما حضرت آیت الله حاج علی اکبربرهان
(ره) می فرمودند : انسان باید عبادت مستحبی را در طول
سال حداقل یک بار هم شده نوبر کند و ( بچشد ) . مثل
میوه ای که انسان هر سال نوبر می کند . وقتی که نماز
اول ماه را می خوانی ، مفاتیح را بردار و مناسبت ها و
اعمال آن ماه را هم ببین و عمل کن . قرآن و مفاتیح نباید
از کنار سجاده شما دور باشد . سحرها هم بعد از نماز
صبح و شب ها قبل از خواب حداقل یک صفحه قرآن تلاوت
کن . زیارت و دعای هر روز را بخوان ، بعد از نمازها تعقیبات
وارده در مفاتیح الجنان را بخوان . حاج میرزا علی هسته ای
می فرمودند : آقایون بادبادک بدون دنباله بالا نمی رود ، نماز
هم بدون تعقیبات بالا نمی رود و البته مقدسی طلبه نباید
زیاد باشد ، به حدی که به درس لطمه بزند .
شیخ انصاری (ره) بعد از نماز صبح مقداری تعقیب می خواندند ،
بعد شعر سیوطی حفظ می کردند و زیاد مقدس نبودند که مثلاً
تا طلوع آفتاب تعقیب بخوانند ، مقدسی طلبه باید مانند چاشتی
گوشت بِه باشد که اگر اصلا در گوشت ، سرکه نریزی مزه ندارد .
اگر یک شیشه سرکه هم بریزی باز هم نمی شود خورد ، بلکه
باید نصف استکان سرکه و چند حبه قند بریزی تا مزه خوبی پیدا
کند . مقدسی طلبه هم باید متوسط باشد ، این طور نباشد که
اصلا تعقیبات را نماز شب و اعمال مستحبی را نخواند و یا این که
تمام اوقات خود را به این گونه اعمال بگذراند و یا وقتی به قم
می رود به مقدس جمکران نرود و این طور هم نباسد در ایام
درسی ، کلاس و درس و بحث خود را تعطیل و مثلاً عازم قم
یا جمکران و یا دیگر عتبات عالیات شود .
نباید ایام درسی به مسافرت بروی ، مثلا مشهد بروی ، این
مقدسی زیاد است . مقدس اردبیلی گاهی که ایام درسی
به کربلا مشرف می شدند ، نمازشین را جمع می خواندند
و می فرمودند : احتیاط می کنم چون ایام درسی است و
درس واجب بوده و من رها کرده و به این جا آمده ام . طلبه ای
که اهل شهرستان است و از شهر و دیار خود آمده درس بخواند ،
اگر شب درسی هیئت برود یعنی برگردد به شهرستان خود ، به
خاطر مراسم و هیئتی که هر سال در شهر خود برگزار می گردد ،
به نحوی که مجبور شود در سر کلاس حاضر نشود این کار و عمل
او فایده ای ندارد اگر اصلا هم در مراسم و هیئت ها نرود یعنی
حالا که نمی تواند به شهرستان برود در حوزه درس خودش هم ،
در مراسم شرکت نداشته باشد او هم فایده ای ندارد. مقدسی
باید به اندازه ای باشد ه به درس لطمه نزند . نباید زیاد مقدس
باشی که اصلا حرف نزنی و شوخی نکنی و نخندی .
نقل می کنند یکی از طلبه ها همین طور بود کلاهی به سر
می گذاشت و با کسی نه حرف می زد و نه شوخی می کرد ،
کسی هم او را خندان نمی دید و خیلی سنگین و آیت اللهی
راه می رفت به حدی که بقیه طلبه ها می گفتند حتما این آقا
در آینده از علمای بزرگ می شود و سیمش به ملکوت اعلی
وصل می شودو ممکن با امام زمان (عج) هم در ارتباط باشد ،
اما بعد از مدتی دیدند که در کلاس درس شرکت نمی کند و غایب
است ، مدتی بعد، او را دیدند که محاسنش را تراشیده از طلبگی
رفته است !! این عاقبت مقدسی زیاد است . از کسانی که اصلاً
شوخی نمی کنند و نمی خندند و حرف نمی زنند باید بر حذر بود
چرا که علما هم گاهی با هم مزاح می کنند و می خندند .
روزی خدمت حضت امام (ره) رفته بودم ، در آنجا حضرت آیت الله
لواسانی که هم دوره امام بو النگویی که شخصی نذر کرده بود
که به امام بدهد حضرت آیت اله لواسانی ، از طرف آن شخص
به امام دادند و به شوخی به امام فرمودند النگو را دستتان کنید
ببینیم اندازه شما هست یه نه .
غرض این که در همه امور میانه رو باش امام کاظم علیه السلام
فرمودند : خیر الامور اوسطها ؛ بهترین کارها میانه و وسط آن است ،
یعنی میانه روی در همه کارها ، هم در درس خواندن ، هم در
مباحثه کردن ، ، هم در عبادت ، هم در مقدسی ، خلاصه در همه
چیز میانه رو باش . شاگردی داشتیم که پدرش از نحوه درس
خواندن او به من شکایت کرد و گفت : این پسر یکسره درس
می خواند حتی شب که از خواب بیدارمی شوم میبینم در حال
درس خواندن است او را به زور می خوابانم ، ولی همین که
می خوابم دوباره بلند می شود و شروع به درس خواندن و
مطالعه می کند . البته این طور هم خوی نیست بلکه در همه
کارها باید متعادل بود .
( آداب الطلاب ،شاکر برخوردار فرید ، ص 230)