تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

عنوان :معرفت عقلی و قلبی از دیدگاه امام علی علیه‌السلام

 استاد راهنما :سرکار رضیه دانشجو

 استاد داور :حجت الاسلام و المسلمین سید احمد میرخلیلی 

محقق : فاطمه پور رمضانی

چکیده

از آنجایی که ما دو نوع معرفت داریم : اول ، شناختی که با اسباب و استدلال ، حاصل می‌شود که همان شناخت ذهنی و عقلی است و دوم ، شناختی که به تعبیر امام علی علیه‌السلامبا حقیقت ایمان به دست می‌آید که همان معرفت قلبی است ؛ لازم است به شناخت ویژگی ها و آثار این دو معرفت پرداخته و بیش از پیش خود را مقید به آن ها کنیم . از دستاورد های مهم این تحقیق آشنایی با حقیقت عقل و قلب و جایگاه این دو در کسب معرفت ، آن هم از دیدگاه امام علی علیه السلام می‌باشد ؛ تا مؤمنان با شناخت نشانه‌ها و ویژگی‌های آن دو ، بیش از پیش به این موهبت بزرگ الهی توجه کنند تا بندگی که ویژگی اصلی عرفاء است را در خود تقویت کنند . از ویژگی های معرفت عقلی این است که دین اسلام این نوع معرفت را قبول دارد از طرفی یکی از عوامل هدایت ساز انسان ها به شمار می رود . معرفت عقلی علاوه بر اینکه حق را از باطل تشخیص می دهد صاحب خود را هم به پیروی از حق و خوبی ها فرا می خواند .یکی دیگر از دستاورد های این تحقیق این است که علی رغم اینکه عده ای به منفصل بودن این دو معرفت از هم معتقد هستند ، از دیدگاه امام علی ، این دو معرفت با هم رابطه ی مستقیم دارند . معرفت عقلی مقدمه ای بر خودشناسی است و خود شناسی مقدمه ای بر خداشناسی و ایمان به خداست ، از طرفی همین توجه به نفس ، منشأ معرفت قلبی است و در معرفت قلبی رکن برتر ایمان که عمل صالح است نقش ایفا می کند تا آنجا که قلب به شهود می رسد .  بنابراین هر دو معرفت در سعادتمندی انسان دخیلند . منتها مراتب این دو معرفت با هم فرق می‌کند از طرفی از یکدیگر بی‌نیاز نیستند . مهمترین فایده این تحقیق خاطر نشان کردن جایگاه معرفت بر روی ایمان و عمل انسان است ؛ به طوریکه در هر کدام خلل و نقصی ایجاد شود ، نشان دهنده خلل در معرفت است .  

کلید واژه: معرفت عقلی ، معرفت قلبی ، دیدگاه امام علی علیه السلام