دروغی که این همه حرمت دارد الْکَذِبُ مَذْمُومٌ إِلَّا فِی أَمْرَیْنِ دَفْعِ شَرِّ الظَّلَمَةِ وَ إِصْلَاحِ ذَاتِ الْبَیْنِ (مستدرک‏ الوسائل، ج۹، ص۹۶) می‌فرماید دروغ حرمت دارد مذمت دارد الا در دو کار دفع شر ظلم مورد اول آن جاهایی است که ظلم به خود انسان یا به کسی می‌خواهد شود مال کسی ناموس کسی جان کسی در خطر است یا دشمنی آمده می‌خواهد اموال طرف را غارت بکند جان کسی را می‌خواهد بگیرد بکشد این جاهایی که مال و جان طرف یا مال متنابهی مال جزئی نباشد مال زیادی که معلوم است در خطر است برای حفظ جان عیب ندارد این جا از مواردی است که تمام فقها فتوا دادند حفظ جان مال ناموس کسی در خطر و آسیب جدی باشد آن جا به خاطر حفظ این‌ها جایز است یعنی مصلحت مهم تری باشد یعنی اصل این است که مصلحت را در نظر بگیریم مورد دوم که فرمایش پیغمبر عظیم الشان است این مورد را بیشتر اشاره کرده اند جایی که بین دو نفر اختلاف است قهر هستند دعوا است حرف‌های راستی که بینشان زده شده علیه هم دیگر این‌ها را نباید انتقال بدهیم که نمامی و سخن چینی است و بدترین گناهان کبیره است اصلاح دادن و صلح دادن چقدر مهم است؟ دروغی که برای حفظ جان جایز است برای حفظ ناموس و مال این جا دروغ گفتن یا مستحب است یا واجب است بین دو فامیل زن و شوهر اختلاف و دعوا شده من بیایم الکی بگویم فلانی تعریفت را می‌کرد چقدر به شما ارادت دارد پیش آن طرف مقابل هم بگویم فلانی چنین می‌کرد که بین دو دل‌ها با هم آشتی بدهیم صلح بکنیم صلح و آشتی دادن در جایی که دو دل‌ها از هم فاصله گرفته برای این که دل‌ها نزدیک شود خیلی زیاد سفارش شده.

 در خطر بودن مال و جان در مقابل ظالمان است؟

 یک موقعی است به حق می‌خواهد من بهش بدهکار هستم به حق است ناحق نیست این جا باید اقرار بکنم من متهم هستم مال کسی را خوردم حق کسی پیش من است یا آمدند اراذل اوباشی را بگیرند ببرند این جا را نمی‌گوییم بلکه جایی که یک ظالم می‌خواهد به ناحق مال کسی را مال من را بگیرد به ناحق می‌خواهد به ناموس من تعدی بکند یعنی یک ظلمی قرار است اتفاق بیفتد ظلمی بی جا ولی عدالت است به جا است باید اقرار بکنم باید من هم کمک بکنم عدالت پیاده شود مثل شهادت باطل بی جا دروغ یا شهادت به حق این جا هم همین طور است جایی که جدی باشد مال هم جزئی نباشد برای چندرغاز من دروغ بگویم نه مال حسابی می‌خواهند از من بردارند به ناحق دزد می‌گوید فلان چیز همراهت است می‌گویم نه و لو هم نروم این جا جایز است مورد بعدی اصلاح بین افراد است که اصلاح بین افراد آن قدر در روایات سفارش شده که پیغمبر عظیم الشان فرمودند أَلا اُخبِرُكُم بِأَفضَلَ مِن دَرَجَةِ الصِّيامِ و َالصَّلاةِ و َالصَّدَقَةِ؟ صَلاحُ ذاتِ البَينِ، فَإِنَّ فَسادَ ذاتِ البَينِ هِىَ الحالِقَةُ (نهج الفصاحه، ص240، ح 458) گاهی عرض کردم بعضی چیزها از هزاران نماز شب روزه گرفتن حتی از صدقه‌ی مالی بالاتر است آن اصلاح دادن بین افراد است بین زن و شوهر فامیل و خواهر برادر قوم و خویش همسایه‌ها دو جناح و دو گروه این‌ها را به هم نزدیک بکنیم ما چندین روایت داریم از یک عمر نماز دعا ذکر عبادت بالاتر است اصلاح دادن و دل‌ها را به هم نزدیک کردن ولو به دروغ بگویی فلانی تعریفت را می‌کرد به آن طرف هم بگویی فلانی می‌خواهد تو را ببیند بینشان آشتی ایجاد بکنی صَلَاحُ ذَاتِ الْبَيْنِ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّةِ الصَّلَاةِ وَ الصِّيَامِ (نهج البلاغه، نامه 47)

( حاج آقا فرحزاد ، برنامه سمت خدا )

منبع : سایت سمت خدا