ادب شاگرد
عبد اللَّه بن حسن «1» (و در نسخه ما حسين) از پدر و از جد بزرگوارش نقل كرد،
كه پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلم فرمود: شاگرد نبايد بسيار از استاد سؤال كند
، و اگر كسى از استاد سؤالى كرد، در جواب از او سبقت نگيرد و اگر معلم چيزى
را نمى گويد، در گفتنش اصرار نكند و دامن او را نگيرد و با دست به سوى او اشاره
نكند و به او چشمك نزند و در محضرش با ديگرى مشورت نكند و دنبال اسرار او
نباشد و در حضورش نگويد فلانى قول تو را رد مىكند و اسرار و عيبهاى او را فاش
نكند، و از كسى در حضورش غيبت ننمايد و موقعيت او را در حضور و غيابش حراست
نمايد و اگر به مجلس او وارد شد، به عموم سلام گويد و بعد از سلام تحيتى هم
به وى بگويد و هميشه در مقابل او بنشيند و اگر استاد كارى داشت، در انجامش
بر ديگران سبقت جويد و از طول مصاحبت او خسته و ملول نگردد، زيرا استاد مانند
درخت ميوه دارا است، كه بايد منتظر رسيدن ميوه آن باشد، تا از او بهره برد پاداش
عالم از كسى كه تمام سال را روزه مى گيرد، و نماز مى خواند و در راه خدا جهاد
مى كند، بيشتر است.
حقوق استاد در روایات
عبد اللَّه بن حسن بن على از پدرش و او از جدش عليه السلام روايت كرد كه جدش فرمود:
از جمله حقوق آموزگار بر دانش آموز اين است كه دانش آموز از او زياد سؤال نكند و در جواب
از او سبقت نگيرد وقتى از او روى برگرداند اصرار نكند لباس (رسمى) را به هنگام خستگى
در نياورد و با دست به سمت او اشاره نكند با گوشه چشم به او ننگرد و در محفل وى مشورت
نكند و از اسرار او نجويد و نگويد كه فلانى بر خلاف تو گفته است و راز او را بر ملا نكند و در نزد
او غيبت نكند و در زمان حضور و غيبت استاد، او را حفظ كند و عموما به همه سلام كند و
مخصوصا او را تحيّت و درود بگويد و در مقابلش بنشيند و اگر استاد نيازى دارد از همه جلوتر به
خدمتش قيام كند و از طول صحبت او خسته نشود عالم همانند خرمايى است كه در انتظار بايد
نشست تا كى بهره اى از آن فرو مى ريزد و دانشمند بسان روزه دار شب زنده دار مجاهد در راه
خداست. وقتى دانشمندى بميرد در اسلام خللى ايجاد مى شود كه تا روز قيامت آن خلل جبران
نمى شود و هفتاد هزار ملايكه مقرب آسمان طالب علم را مشايعت مى كنند.
ابن عباس گفت: من خوارى طلب را كشيدم تا به عزّت استادى رسيدم.
و حكيمى گفت:
هر كس رنج ساعتى از طلب را بر خود هموار نسازد در خوارى نادانى ابد الدهر بماند
و از پيامبر (ص) روايت شد: چاپلوسى از اخلاق مؤمن نيست مگر در طلب دانش.
(آداب راز ونياز به درگاه بى نياز (ترجمه عدة الداعي)، ابن فهد حلى، احمد بن محمد،ج1، ص 76)
شهید مطهری در کلام شهید باهنر
هوشیاری استاد در برابر انحرافات
استاد بزرگوار عمدتا پاسدار اسلام بودو هوشیار در برابر اسلام. یادم نمی رود یک کتابی را ایشان شنیده بوده که این کتاب منتشر شده (من اسم آن کتاب را نمی برم چون ترویج از یک کتاب باطل است) ایشان می گفت که این کتاب را از هر جا که هست برای من پیدا کنید ما مامور شدیم برای اینکه بگردیم و این کتاب را پیدا کنیم.
گشتیم و بالاخره یک نسخه پیدا کردیم آن نسخه ای که به دست ما رسید منحصر به فرد بود، 400 صفحه بود. من با زحمت زیادی دو نسخه فتوکپی از آن گرفتم و یک نسخه خدمت ایشان بردم و یک نسخه پیش خود من ماند.
شاید بیست روز بیشتر نگذشت، ایشان فرمودند با این کتاب چه کردی؟ گفتم : من هنوز گذاشته ام ان شاء الله وقت کنم مطالعه کنم. بعد دیدم ایشان تمام این کتاب را خوانده فصل به فصلش را تحلیل کرده، نقطه های ضعفش را درآورده و در حدود سیصد و پنجاه مورد علیه اسلام به نام اسلام نوشته شده بود یعنی کتابی که به عنوان یک بحث تاریخی درباره اسلام بود و دقیقا می خواست بگوید این کتاب کتاب اسلامی است بیش از سیصد مورد ایشان در این کتابی که به نام اسلام نوشته شده بود بر علیه اسلام مطلب داشت، نقد کردند و این هوشیاری و این حضور همیشه در صحنه علمی و دفاع فکری از اسلام، بسیار محترم است.
منبع : سایت شهید آوینی
شهادت؛ پاداش زندگی مخلصانه شهید مطهری(ره)
مقام معظم رهبری مد ظله العالی:
یاد شهید عزیزمان، معلم برجسته و همیشه زنده و پایدارمان، مرحوم شهید مطهری
را باید گرامی بداریم. من عرض بکنم؛ اینکه روز معلم را در سالگرد شهادت شهید
مطهری قرار دادند، یک معنای نمادین و پرمغز و پرمضمونی دارد؛ چون حقاً و انصافاً
مرحوم شهید مطهری یک انسان بزرگ و برجسته بود. زندگی او، تلاش و مؤمنانه
و عالمانه، همراه با احساس درد، همراه با یک بصیرت کامل در میدان علم و معرفت
و فرهنگ بود. خدای متعال هم این مرد بزرگ را مأجور کرد، پاداش داد و شهادت را
نصیب او کرد؛ در واقع او را زنده نگه داشت؛ »بل احیاء عند ربّهم«. یک متخرّج و
تحصیلکردهی حوزهی علمیهی قم، وقتی با کولهبار معرفت و دانشی که به طور
عمیق آموخته است، میآید در دل محیط فرهنگ و تعلیم و تربیت عمومی و نسل
جوان قرار میگیرد، اینقدر منشأ برکات میشود.
بیانات در دیدار جمعی از معلمان سراسر کشور۱۳۹۰/۰۲/۱۴
دعای امام سجاد علیه السلام در حق معلم
در بخشی از دعای بیستم امام سجاد علیه السلام می خوانیم :
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ لِي يَداً عَلَى مَنْ ظَلَمَنِي، وَ لِسَاناً عَلَى
مَنْ خَاصَمَنِي، وَ ظَفَراً بِمَنْ عَانَدَنِي، وَ هَبْ لِي مَكْراً عَلَى مَنْ كَايَدَنِي، وَ قُدْرَةً
عَلَى مَنِ اضْطَهَدَنِي، وَ تَكْذِيباً لِمَنْ قَصَبَنِي، وَ سَلَامَةً مِمَّنْ تَوَعَّدَنِي، وَ وَفِّقْنِي
لِطَاعَةِ مَنْ سَدَّدَنِي، وَ مُتَابَعَةِ مَنْ أَرْشَدَنِي.
بار خدايا بر محمّد و آل او درود فرست،
و براى من بر كسيكه به من ستم كند دستى (توانائى جلوگيرى از ستم) و
بر آنكه زد و خورد و گفت و شنود نمايد زبانى (حجّت و برهانى)
و بر آنكه دشمنى كند فيروزى قرار ده،
و به من بر آنكه درباره ام حيله كند (در برابر آن) مكر و فريبى،
و بر آنكه بر من مسلّط شود توانائى،
و بر آنكه مرا دشنام دهد تكذيبى (گفتن باينكه دروغ گفتى)
و از آنكه مرا ميترساند سلامتى ببخش،
و به فرمانبرى آنكه مرا به راه راست آورد (معلّم علوم دينى)
و پيروى كسيكه مرا (به راه حقّ) راهنمائى نمايد (پيشوايان دين) توفيقم ده.
(الصحيفة السجادية،ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص 132)