حجت الاسلام قرائتی در بخشی از تفسیر آیه 3سوره مدثر

«وَ رَبَّكَ فَكَبِّر» می فرماید:

بزرگ دانستن خداوند به معناى كوچك شمردن غير اوست.

همان گونه كه هواپيما هرچه بالاتر رود، زمين و آنچه بر روى

آن است كوچكتر مى‏ شود، كسى هم كه خداوند نزد او بزرگ

است و اللّه اكبر را با تمام وجود مى‏ گويد، دنيا نزد او كوچك

است و از هيچ ابرقدرتى نمى‏ ترسد(امام خمينى‏ (ره‏) چون

به اللّه اكبر اعتقاد داشت، مى‏ گفت: آمريكا هيچ غلطى

نمى‏ تواند بكند.)

کسی که خدا را بزرگ دانست از هیچ چیز نمی ترسد نه

از حکومت شاهنشاهی و نه از ابر قدرت های شرق و غرب .

امام خمینی (ره)فقط نگاهش به خدا بود ، فقط او را بزرگ

می دانست و قدرت های دیگر در نظرش حقیر بودند .

این اعتقاد به عظمت و بزرگی خداوند باعث می شود که

امام(ره) در وصیت نامه خود چنین می نویسد :

«من با دلى آرام و قلبى مطمئن و ضميرى شاد و روحى

اميدوار به‏فضل الهى از خدمت شما مرخص مى‏شوم.»

چگونه مردم را به عبادت و اطاعت خدا دعوت كنيم؟

ريشه سستى كردن در بندگى خدا، سستى در محبّت

خداوند است. انسان هركس را كه بيشتر دوست بدارد،

هديه گرانترى برايش مى‏خرد و مسافت بيشترى را به

استقبالش مى‏رود، پذيرايى بهترى از او مى‏كند و در برابر

توهين به او عكس العمل شديدترى نشان مى‏دهد.

قرآن مى‏فرمايد: نشانه‏ى محبت خدا، پيروى از اولياى

خداست: «ان كنتم تحبّون اللّه فاتّبعونى»

آرى؛ راه دعوت به نماز و ساير عبادات، تقويت باور مهر و

محبّت خدا و عشق و محبّت به خدا، در سايه‏ى ياد الطاف

اوست.

آيات بسيارى كه نعمت‏هاى خدا را بيان مى‏كند، براى آن

است كه شناخت و محبت خدا را در انسان بيشتر كند و

اين رمز كشش انسان به سوى اطاعت و بندگى خداوند

است.

(پرسش و پاسخهاى قرآنى، محسن قرائتی ،ج‏2، ص: 20)

نماز با الله اکبر شروع می شود و در سراسر نماز

حمد و تسبیح و تهلیل و تکبیر الهی تکرار می شود .

در پیوند با مبدا ، همین بس که قرآن کریم می فرماید :

” لا اله الّا أنا فَاعبُدنی وَ اقِم الصَّلاة لِذِکری”

هدف از اقامه نماز تنها رعایت قالب آن نیست بلکه

توجه به قلب آن ، یعنی احساس حضور است :

” أقم الصّلاة لِذکری”

( پیوندهای نماز، محسن قرائتی، ص 104 )

در قرآن می خوانیم که در مشکلات از نماز کمک بگیرید

” و استَعینُوا بالصَّبر و الصَّلوة ”

و در روایات برای حل مشکلات و برآورده شدن حاجات

سفارش به نمازهایی شده است که از نمونه های

برجسته آن نماز جعفر طیار است .

در حدیث دیگری می خوانیم دعای بعد از نماز مستجاب

و حاجات برآورده می شود .

در حدیث می خوانیم هر گاه برای پیامبر اسلام صلی الله

و علیه آله و حضرت علی علیه السلام مشکلاتی پیش

می آمد نماز می خواندند و دعا می کردند .

در تاریخ می خوانیم : هر گاه برای بوعلی سینا مشکلی

عملی پیش می آمد ، دو رکعت نماز می خواند و از خدا

استمداد می کرد .

( پیوندهای نماز ، محسن قرائتی ، ص 113)

حاج آقای ابویی یکی از آزاده های سرفراز جنگ تحمیلی و مفسر

نهج البلاغه درجلسه ی تفسیر این هفته خود با طلاب اشاره

داشتند که :

ترجمه قرآن بدون فراگیری علم صرف و نحو فراموش می شود .

افرادی بودند که در دوران اسارت با گذراندن زمان طولانی و

زحمت فراوان ترجمه قرآن را یاد گرفتند ولی الان که حدود

20 سال گذشته وقتی آن ها را می بینم و در مورد ترجمه

قرآن از آن ها می پرسم می گویند که فراموش کرده اند .

فراموش کرده اند چون پایه کار درست نیست چون علم

صرف و نحو و نحو را یاد نگرفتند .

شما طلبه ها الان نردبان را دارید پس با نردبان بالا روید .

سوره بقره به نامها و صفاتي موسوم شده است؛ مانند:

1 ـ بقره: شهرت سوره به اين نام بر اثر اشتمال آن بر داستان «گاو بني اسرائيل» است كه در آيات 67 تا 73 اين سوره آمده و كاربرد آن در احاديث معصومين(عليهم‏السلام) از باب همراهي با مصطلح توده مردم است، نه از باب تسميه؛ زيرا اوّلاً، نام گذاري سوره‏ها توقيفي نيست و هيچ دليلي نيز در دست نيست كه اين سوره را معصومين(عليهم‏السلام) به نام «بقره» ناميده باشند و ثانياً، بعيد است چنين سوره‏اي كه معارفي والا و حِكَمي عميق و اَحكامي فراوان در بر دارد به نام حيواني ناميده شود و يا سوره انعام كه مشتمل بر چهل احتجاج توحيدي است به نام چهارپايان موسوم شده باشد و يا سوره نمل كه معارف عميق و قصص بسياري ازپيامبران(عليهم‏السلام) را دربر دارد به نام مورچه و همچنين سوره مباركه مائده كه بر اثر اشتمال آن بر «آيه ولايت» شايسته نام «سوره ولايت» است به سبب تبيين سُفْره بني اسرائيل به مائده موسوم شده باشد.

2- و 3 - ذُروَه و سنام قرآن: ذروه و سنام به معناى نقطه برجسته، ممتاز و نمايان يك شى ء است. پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) از اين سوره با اين دو نام ياد كرده اند: البقره سنام القرآن و ذروته.

4- فسطاط قرآن: وصف سوره بقره با عنوان خيمه قرآن بر اثر اشتمال آن بر اصول اعتقادى و فروع عملى فراوان است. پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) اين سوره با اين وصف ستوده است: السوره التى يذكر فيها البقره، فسطاط القرآن.

5- سيد قرآن: چون توحيد داراى بلندترين جايگاه در معارف الهى است، اين سوره بر اثر اشتمال بر آيات برجسته توحيدى، مانند آيه الكرسى، بدين صفت موصوف شده است. از سوى ديگر چون سيد هر مجتمعى مئونه و هزينه آنان را تحمل مى كند و معونه و كمك به آنان را به همراه دارد و از جهت ديگر، سيد هر گروهى خادم آنهاست اين سوره طولانى هزينه نيل به معانى بسيارى از سوره ها را تحمل كرده، در ادراك ره آورد آنها خدمت به سزايى دارد، مى تواند سيد آنها باشد.

6- زهراء: در برخى روايات سوره بقره و آل عمران با نام الزهروان، يعنى دو سوره درخشان و تابناك ياد شده است.

(منتخبی از تفسیر شریف تسنیم ، تفسیر سوره بقره )