دروغ مصلحت آمیز یا راست فتنه انگیز؟
مسئله دروغ مصلحت آمیزکه سعدی ما هم آورده ، در فقه ما آمده است .
سعدی می گوید : دروغ مصلحت آمیز به از راست فتنه انگیز است و آن داستانی هم ذکر کرده ، نشان می دهد که درک سعدی از این مسئله ، درک خوبی است .
می گویند : شخصی را آورده بودند پیش پادشاه ، پادشاه فرمان داد که بروند گردنش را بزنند . او وقتی مأیوس شد از این که زنده بماند شروع کرد به فحش دادن ، ولی پادشاه نمی شنید ،رسید چه می گوید ؟ وزیر گفت : «الکاظمین الغبظ و العافین عن الناس»
یک کسی که در آنجا دنبال این بود که نقظه ضعفی در این وزیر پیدا کند .و او را معلق نماید و خودش به جای او وزیر بشود ؛ گفت : در حضرت پادشاهان نشاید امثال ما را دروغ گفتن ؛ او دارد به پادشاه فحش می دهد ، تو می گویی این آیه ی قرآن را می خواند؟!
شاه گفت : دروغ او از راست بهتر است ( البته این ها داستان است که او ساخته برای این که حقیقتی را گفته باشد )دروغ مصلحت امیز به از راست فتنه انگیز است یعنی او با یک دروغ ، جانی را نجات داد و تو با یک راست جانی رابیشتر به خطر می اندازی.
( یکصد و ده سئوال پیرامون مسائل اخلاقی از استاد مطهری ،ص 31 )