تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

 عنوان: حب دنیا از منظر امام علی علیه السلام

استاد راهنما :سرکار خانم محبوبه استقامت

 استاد داور : حجت الاسلام و المسلمین سید احمد میرخلیلی

محقق : اکرم مرادی باغبیدی

چکیده 

دین مبین اسلام همواره پیروان خود را به رعایت فضائل اخلاقی و ترک رذائل آن دعوت می‌نماید .حب دنیا، یکی از رذایل اخلاقی و سرمنشأ اغلب گناهان است ؛ به همین علت امام علی علیه السلام پیشوای متقیان در کلام نورانی خود بارها به دنیا و حب به آن اشاره کرده اند . ایشان حب دنیا را سرمنشأ همه‌ی گناهان ، بزرگ‌ترین رنج و خطا ، آغاز فتنه ها و محنت ها می دانند . ریشه های حب دنیا از نگاه ایشان ، جهل ، غفلت و آرزوهای طولانی است که سبب دلبستگی و وابستگی انسان ها به این جهان فانی می شود. امیرالمومنین علیه السلام مصادیق حب دنیا را ، حب شهوات (شهوت شکم و شهوت جنسی)، حب مال ، حب ریاست و جاه و مقام معرفی کرده و به بیان پیامدهای این رذیله‌ی اخلاقی پرداخته اند ؛ از دست دادن حب خدا ، تباهی دین و خرد ، مانع رسیدن به تقوا ، فراموشی آخرت و تباهی آن ، حسرت هنگام مرگ ،کور دلی ، اندوه همیشگی ، ایجاد حرص ، طمع ، بردگی، آرزوهای دست نایافتنی ، هلاکت معنوی و انحرافات اجتماعی از مهمترین این پیامدها از منظر ایشان بوده که بارها مورد مذمت قرار گرفته است . مولا علی علیه السلام که خود پیشوای متقین جهان هستند راه درمان این رذیله‌ی اخلاقی را ، شناخت صحیح دنیا ، یادآوری مرگ و جهان آخرت ، تفکر در ناپایداری دنیا ، عبرت از گذشتگان ، قناعت و زهد می‌دانند.

کلیدواژه : دیدگاه امام علی علیه السلام ، حب دنیا  ،  دلبستگی به دنیا

در رابطه با برخورد امام خميني (ره) با بعثي هاي عراق قضاياي زياد وجود دارد که يک قضيه را اين جا نقل مي کنيم: ظلم و جنايت و هتاکي که حکومت بعث دارد، من خيال نمي کنم هيچ حکومتي ـ حتي اسرائيل ـ در دنيا چنين هتاکي و قساوتي داشته باشد.
آن هنگامي که اولين برنامه تبعيدي ايرانيان از عراق شروع شد، هر روز هموطنان زيادي را مي گرفتند، زندان مي کردند و اذيت مي نمودند، اموالشان را مي بردند و خلاصه آن ها را با کمال اهانت و بي شرمي بيرون مي کردند تا اين که يک وقت دولت بعث اعلام کرد که تمام ايرانيان بايد ظرف مدت6 روز از عراق خارج شوند، مردم هم در فصل زمستان بنا را بر اين گذاشتند که از عراق بيرون روند در اين گير و دار که همه در فکر رفتن بودند امام هم تصميم به خروج از عراق گرفتند دولت بعث با آن سياستي که داشت ـ نمي خواست که امام از عراق خارج شود لذا خبر دادند که بعضي از اشخاص براي ملاقات با امام و صحبت در اين گونه قضايا از بغداد مي آيند يکي از آن اشخاص معاون صدام بود به نام «عليرضا» که معروف بود در قساوت و هتاکي و خونريزي.
هنگامي که اين گروه بعثي به نجف آمدند امام اعلام کردند که من به اين ها راه نمي دهم و هيچ يک از اين ها حق ندارند با من ملاقات کنند و من تذکره ام را فرستاده ام که خروجي بزنند و با هم وطنانم بيرون روم.
مردم وحشت زيادي کردند، چون (عليرضا) آدم خطرناک و ظالمي بود و به ملاقات امام آمده و امام هم صريحاً فرموده بود من آن ها را راه نمي دهم، اين قضيه بر نجف بسيار سنگين آمد علما و مردم از مرحوم آقاي شيخ نصر الله خلخالي خواستند که نزد امام برود و از امام خواهش کند که با آن گروه ديدار کند، زيرا عليرضا خيلي خطرناک است و نمي شود او را راه نداد، مرحوم شيخ نصر الله خدمت امام رسيد و خواسته مردم را به امام رسانيد.
امام فرمودند: من بنا دارم با او ملاقات کنم ولي بايد صولت و قدرت او را بشکنم، خيال نکند، حالا که از بغداد آمده به اين جا با آساني مي تواند با ما ملاقات کند. بگذاريد صولتش شکسته شود، آنوقت او را راه مي دهم.
در هر صورت پس از اين که آن گروه خدمت امام رسيدند امام به عليرضا ـ با کمال صراحت ـ فرمود: شما از يهودي ها هم بدتر کرديد، کاري که شما انجام داديد اسرائيل هم انجام نداده است آن موقعي که يهودي ها را از عراق بيرون مي کردند به آن ها شش ماه مهلت دادند و پس از انقضاء مهلت باز هم به آن ها مهلت دادند که تمام کارها و حساب هايشان را تمام کنند ولي شما شش روز بيشتر به ايرانيان مهلت نداديد وانگهي شما را با طلبه ها چکار؟ آن مرد گفت: بايد حوزه هم نظم داشته باشد معلوم شود کي مي آيد کي مي رود؟ امام فرمودند: تنها من نيستم که در امور حوزه بايد نظر بدهم علماي نجف همه با هم بايد در اين گونه موارد تصميم بگيرند.

سيد نعمت الله حسيني - جلوه هاي حسيني در سيماي خميني، ص 176

منبع : اندیشه قم 

فرزند علاّمه نقل مي کندکه، وقتي خواستم بعد از رحلت مرحوم علامه در سال 1390 از نجف به ايران بيايم رفتم خدمت آيت الله سيد محمد تقي بحرالعلوم که از نوه هاي مرحوم علامه بحرالعلوم بود، وقتي چشمش به من افتاد شروع کرد به گريه کردن، گفتم: به خاطر چه گريه مي کنيد؟! فرمودند بعد از اين که مرحوم پدرت رحلت کرد با خود فکر مي کردم که امام علي ـ عليه السلام ـ چگونه از زحمات علامه تشکر مي کند! تا اينکه يک شب در خواب ديدم که قيامت برپا شده است، مردم در صحراي محشر هستند. همه توجه به يک طرفي دارند فهميدم که آن حوض کوثر است رفتم طرف حوض کوثر ديدم که حضرت امير المؤمنين در کنار حوض ايستاده اند، و محبين خودش را با کاسه هاي بلوري که پر از آب زلال است سيراب مي کنند، مدتي به اين کيفيت گذشت يک وقت صدايي از بين مردم بلند شد، گفتم چه خبر شده است؟!

گفتند: که علاّمه اميني به حوض کوثر و به محضر علي ـ عليه السلام ـ مشرف مي شوند، من منتظر بودم که امام چگونه با علامه برخورد مي کند ديدم کاسه را زمين گذاشت و دو دست مبارکش را از حوض پر کرد، و آب را به صورت علامه پاشيد و علامه را با دستان مبارکش سيراب نمود و سپس حضرت فرمود:

«بَيضَ اللهُ وَجهَک لَقَد بَيضتَ وُجُوهَنا»
«خدا تو را رو سفيد کند که ما را رو سفيد کردي.»

در اين هنگام فهميدم مقام علامه در نزد امير المؤمنين به خاطر تأليف کتاب الغدير چه قدر است.
آري علامه بود که با زدودن غبار تاريخ چهره واقعي و ملکوتي امير المؤمنين را به جامعه معرفي نمود، و او بود که با زحمات خود توانست جعليات و افتراهاي مغرضين را از اهل بيت دور کند، او بود که توانست با زحمات بي وقفه غبار از چهره واقعي علي ـ عليه السلام ـ کنار زند و يک بار ديگر بعد از 1400 سال چهره واقعي حضرت را بر دنيا بنماياند. او بود که با رفتار و زهد و تقوا و علم زينت اهل بيت ـ عليهم السلام ـ شد.
«سعيد دحدوح» مي گويد: تو اين اخلاق نيکو و تقوا را از اهل بيت ـ عليهم السلام ـ به ارث برده اي.

منبع : اندیشه قم 

مقام معظم رهبری مد ظله العالی

«قبولی زیارت معنایش این است که آن فیضی که از ملاقات این ولیّ خدا به ملاقات‌کننده میرسد، آن فیض به شما برسد؛ این معنای قبولی زیارت است.»

۸۲/۶/۱ 

 منبع : KHAMENEI.IR

*  هر كس به روزى كم راضى شود، خداوند از عمل كم او راضى خواهد شد.

* بخيل را آرامش، حسود را لذّت، ملول را وفا و دروغگو را مروّت نيست.

*بر مؤمن سزاوار است كه از پروردگار و پيامبر و امام خود سه خصلت را بياموزد،

1) خصلتى كه از پروردگار بايد بياموزد، عيب پوشى و كتمان است.
2) خصلتى كه از پيامبرش بايد بياموزد، مداراى با مردم است.
3) خصلتى كه از امام خود بايد فرا بگيرد، صبر در برابر ناملايمات و شدائد است.

* خرد انسان تمام نمى‏ گردد، مگر آنكه در او ده ويژگى باشد:
1) از او اميد خير برود.
2) مردم از بدى او در امان باشند.
3) نيكى اندك ديگران را بسيار شمارد.
4) خير بسيار خود را كم انگارد.
5) هر چه از او حاجت طلبند، دلتنگ و ملول نشود.
6) در طول عمر خويش از كسب دانش خسته نشود.
7) فقر در راه خدا برايش محبوبتر از توانگرى باشد.
8) خوارى در راه خداوند برايش از سر فرازى در راه دشمن خدا، محبوبتر باشد.
9) گمنامى برايش شيرينتر از شهرت و بلند آوازگى باشد.
10) كسى را نبيند، جز آنكه با خود بگويد: او از من بهتر و پرهيزكارتر است.
چون همانا مردم دو دسته ‏اند: يا حقيقتا از او بهتر و پرهيزكارترند يا بدتر و پست‏تر از او، پس چون با بدتر از خود ديدار كند، شايسته است كه با خود بگويد: شايد خوبى او پنهان باشد و من نمى‏دانم.
و چون با بهتر و باتقواتر از خود ملاقات كند، بايد براى او خضوع و فروتنى كند تا به او ملحق شود، پس چون چنين كند، بزرگى‏اش فزونى گيرد و خوبى‏اش بهتر شود و يادش نكو گردد و بر اهل زمانه سرورى يابد .

* صله رحم بنمائيد اگر چه به يك جرعه آب باشد و بهترين صله رحم خوددارى از اذيّت ارحام است.

* از علامات فقه، علم و بردبارى است.

* از آن حضرت پرسيدند چگونه صبح كرديد؟ فرمود: با عمرى كاسته شده، عملى ثبت شده، در حالى كه آتش دوزخ بدنبال ما و مرگ بر گردن ماست.

*امام اساس دين و نظم مسلمين و مصلحت دنياست كه عزّت مؤمنين بدست اوست.

منبع :قصص الأنبياء ( قصص قرآن - ترجمه قصص الأنبياء جزائرى)، نعمت الله بن عبد الله جزائرى، ‏ص 818

از محمّد بن جهم روايت شده:

امام رضا (ع) بسيار انگور دوست مى ‏داشت، پس مأمون مقدارى انگور تهيّه كرد و در بيخ دانه‏ هاى آن سوزنهاى زهر آلود فرو كرد و چند روز بعد سوزنها را بيرون آورد و انگور را به نزد امام بردند و امام از آن انگور تناول كرد و همان امر باعث شهادت آن حضرت شد.

پس از وفات امام رضا (ع) مأمون يك شبانه روز مرگ او را مخفى داشت، آنگاه بدنبال بعضى از علويان فرستاد و در حضور آنها اظهار تألم و ناراحتى كرد و گريست و جسد سالم امام رضا (ع) را به آنها نشان داد تا بدانند، مأمون آن حضرت را به قتل نرسانده است!

هرثمه نقل مى‏ كند: نيمه شب امام مرا خواست تا به حضور او بروم، وقتى به خدمت امام (ع) رسيدم، فرمود: مأمون تصميم دارد مرا مسموم سازد، آگاه باش كه بعد از شهادتم، او مى‏ خواهد مرا غسل دهد و در پشت قبر هارون دفن كند، به او بگو دست نگهدارد تا فرزندم از مدينه بيايد و مرا غسل دهد و بر من نماز خواند، چون امام را فقط امام مى‏ تواند غسل داده و بر او نماز بخواند، آنگاه به مأمون بگو جلوى قبر پدرش را بشكافد، قبرى آماده آشكار خواهد شد كه بايد مرا آنجا دفن كنيد.

همان طور كه امام (ع) فرموده بود واقع شد و امام غريبانه در ديار طوس در قريه سناباد به خاك سپرده شد، آن محل اكنون مشهد الرّضا و قبله عاشقان اهل بيت و دوستداران ائمه عليهم السلام است و پيامبر اكرم (ص) فرموده ‏اند: (در آينده پاره‏اى از تن من در ديار خراسان به خاك سپرده مى‏ شود، هر مؤمنى كه او را زيارت كند، خداوند عزّ و جلّ بهشت را بر وى واجب و آتش را بر بدنش حرام مى‏ كند).

بدين سان آن گوهر تابناك و پاره تن رسول اللَّه (ص) مظلومانه به شهادت رسيد، درود خدا بر او و پدران و فرزندان اطهرش باد.

منبع : قصص الأنبياء ( قصص قرآن - ترجمه قصص الأنبياء جزائرى)، نعمت الله بن عبد اللهجزائرى، ‏ص  817