نامش عمار ، پدرش ابو سلامه ، نیایش عبدالله ، نسبش دالانی .

دالانیان تیره ای از همدانیان بودند .

امیر کوفه ، نخیله را لشکر گاه قرار داده بود ، سربازان در آن جا

جمع می شدند و سپس برای کشتن حسین گسیل می شدند.

خود امیر نیز ، مقر خود را در نخیله ، قرار داده بود .

عمار ، به عنوان سربازی یزید به نخیله رفت و تصمیم گرفت که امیر

را بکشد و به دوزخش فرستد .ولی هر چه بیشتر کوشید ، کمتر به

هدف نزدیک شد.

امیر حصاری از پاسداران و نگهبانان ، بر گرد خود کشیده بود و کسی

بدو دسترسی نداشت . عمار از این کار نومید شد . برای شهادت به

سوی کربلا شتافت .و در زیر پرچم حسین قرار گرفت . روز شهادت در

زمره مدافعان حمله نخستین سپاه کوفه بود . آن قدر بکوشید ، تلاش

کرد ، جانبازی کرد تا شهید گردید .اگر از آن هدف نومید شد ، بدین

هدف برسید .

عمار ، سوابق درخشانی دارد . از مجاهدان بزرگ به شمار است ،

در جهادهای سه گانه امیرالمومنین : جمل، صفین ، نهروان ، شرکت

داشته ، فداکاری کرده ، داد مردانگی داده ، دلیری ها از خود نشان

داده است .

زندگی عمار از علی آغاز شد و به حسین انجام گردید .

حیاتش با علی بود ، شهادتش با حسین

چه سعادتی ، چه شهادتی ؛ حیات سعادت ، ممات سعادت

( پیشوای شهیدان ، آیت الله سید رضا صدر ، ص 392)

به ياد دارم يك جمله را دو شخصيّت مهم به من سفارش كردند:

يكى آية اللَّه حاج آقا مرتضى حائرى قدس سره و ديگرى آية اللَّه

شهيد دكتر بهشتى، آنان فرمودند: قرائتى! نگو من معلّم بچه‏ها

هستم تا سست و آبكى صحبت كنى،

آسان بگو ولى سست‏نگو!

به شكلى اين نسل را بساز و براى آنها سخن بگو كه اگر ديگران آمدند،

بتوانند بقيه راه را ادامه دهند و آنها را بسازند.

قرآن مى‏فرمايد: «و قولوا قولًا سديداً»  محكم و با استدلال سخن بگوئيد.

(خاطرات حجت الاسلام قرائتى(ج‏1)، ص: 49)

شهید اول دختری داشت به نام فاطمه ،که دین شناس ، فقیه ، فاضل و عابد و استاد حدیث بود .دانشمندان و علمای بزرگ از او به نیکی یاد کرده اند و پدرش بسیار او را می ستود و به زنان دستور می داد که در مسائل فقهی و احکام شرعی به او رجوع کنند . وی از بانوان بزرگ شیعه بود که مراتب دانش و تقوا و بی توجهی به دنیا و همت بلندش به فضایل و کرامت های انسانی از نامه ای که از او در تاریخ مانده است ، روشن می شود .
نامه در حقیقت به عنوان سند و قباله ملکی است که به برادرراده اش دهده و سهم خویش از اموال پدری را به او بخشیده و در مقابل آن ، یک جلد قرآن مجید و چند جلد کتاب فقهی از فقهای بنام شیعه از آنان گرفته است .

چنین بانویی در تاریخ تشیع پیدا می شود که به مظاهر دنیایی ، پشت پا می زنند و در طریق دانش ، معنویت و اخلاق گام بر می داردو به درجهای از مراتب دانش و تقوا و فضیلت می رسند که مورد ستایش و تمجید علما و فقهای بزرگ شیعه قرار می گیرند .

نامه او از این قرار است :

ستایش مخصوص خدایی است که آن چه اراده کند ، به بندگانش می دهد و نعمت خودش را بر دانشمندانی که به دانششان عمل کنند ، عطا می فرماید. آنان را بزرگوار و اهل کرامت قرار داده و به سبل عمل نیک و مقام بلندی که در دنیا و آخرت دارند ، بر دیگر آدمیان برتری داده و به این برتری ، تمام آفرینش گواهی می دهند .

صلوات و درود بی پایان بر پیامبر صلی الله و علیه و آله که سخن و کلام جامع ، مخصوص اوست و بر اهل بیت عصمت و طهارت و اصحابش که در فصاحت و نیک سخن گفتن هیچ فصیحی به آنان نمی رسد و بر پیروان آنان و کسانی که از آنان پیروی می کنند ، در هر مکانی که خورشید و ماه بر آن جا نور می تابند .

این جانب فاطمه ، تمام سهامی را که از پدرم در جزین و جاهای دیگر به من رسیده ، به عنوان بخشش شرعی ، به خاطر خدا و رسیدن به ثواب به برادرانم واگذار نمودم و در مقابل ، آن ها کتاب قرآن و تهذیب و مصباح شیخ طوسی و من لا یحضر الفقیه و ذکری را در سوم رمضان 823 هجری به من بخشیدند .

آری فاطمه ، دختر شهید اول ، این بانوی اسلام شناس ، حاضر است از تمام اموالی که از پدرش به او رسیده بگذرد ، فقط برای خشنودی خدا و اجر و پاداش او و رسیدن به کتاب های فقهی و علمی که از پدر به یادگار مانده است .

( برای ریحانه ، محمود اکبری ، ص 74 )

مجلسى اول-پدر مرحوم مجلسى معروف-كه او هم مردبسيار جليل القدر ‘

و عالم و متقى و فوق العاده‏اى بوده و از شاگردان‏شيخ بهايى است نقل

مى‏كند كه شش ماه قبل از وفات شيخ بهايى،روزى ما در خدمت ايشان

به زيارت اهل قبور در تخت فولاد اصفهان-كه قبر بابا ركن الدين در آن بوده

است و شايد هنوز هم باشدرفتيم.يك وقت ديدم ايشان رو كرد به ما و گفت‏

شما چيزى‏نشنيديد؟گفتم نه.ديگر سكوت كرد و حرفى نزد،راه افتاد و آمد.

ازآن روز ما ديديم حال شيخ تغيير كرده،بيشتر به خود پرداخته،حال‏توبه و

انابه پيدا كرده و يك حال ديگرى غير از حال سابق دارد.

همه ما شاگردها حدس زديم هر چه بود آن روز اتفاق افتاد.ايشان مى‏گويد

من از ساير شاگردها جسورتر بودم.قرار شد من از ايشان‏بپرسم كه منشا

اين تغيير حالت‏شما چيست؟رفتم از ايشان‏پرسيدم،ايشان گفت من آن روز

وقتى از كنار قبر عبور مى‏كرديم اين‏صدا را از قبر شنيدم كه‏«شيخ در فكر

خود باش،مرگت نزديك‏است،چرا به خودت نمى‏آيى؟»

و شش ماه بعد مرد.

حال مى‏بينيد كه از يك گروه،يك صدا را يكى مى‏شنود وديگرى نمى‏شنود.

عالم ما عميق‏تر و پيچيده‏تر و رشته‏دارتر از اين‏حرفهاست كه وقتى قرآن

به ما گفت تمام ذرات عالم تسبيح مى‏كنند،بگوييد من كه گوشم را

مى‏گذارم نمى‏شنوم!و چرا در لابراتوارهاهر چه تجزيه كرده‏اند،اين صدا را

نشنيده‏اند؟!اين حرفها از روى‏نادانى است، حقيقت چيز ديگرى است.

(آشنایی با قرآن ، جلد 4 ، مرتضی مطهری )

در اوایل سال های انقلاب ، بعضی از جوانان مومن و انقلابی تقاضا

می کردند تا حضرت امام خمینی (ره) عقد ازدواج آنها را بخواند .

در یکی از این مراسم ، امام به دخترخانمی که برای عقد آمده بود ،

فرمود : «آیا شما مرا وکیل می کنید تا شما را به عقد این مرد در آورم!؟»

دختر در جواب امام عرض کرد : «من شما را در دنیا وکیل می کنم به

شرط این که شما در آخرت از من شفاعت کنید . »

امام پس از اندکی درنگ فرمودند : «معلوم نیست که من در آخرت شفاعت

کنم ، ولی اگر خدا اجازه شفاعت داد ، از تو شفاعت می کنم »

( برای ریحانه ، محمود اکبری ، ص 75 )

رسول اكرم صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم فرمود: براى هر مؤمنى هفتاد و دو پرده (حيا) وجود دارد، اگر يك گناه مرتكب شود، يك پرده او پاره مى‏شود، اگر توبه كند خداوند مهربان، آن پرده را ترميم و به آن هفت پرده اضافه مى‏كند، اما اگر كسى خيره سرى كند و قدم به قدم به وادى گناهان وارد شود، همه پرده‏هاى حجب و حياى او با خدا پاره مى‏گردد، اما اگر توبه كند، باز خدا پرده‏ها را به اضافه هفت پرده ترميم مى‏كند، ولى اگر باز راه خيره سرى و عصيان را پيش گيرد، در اين صورت بدون پرده مى‏ماند! آنگاه خداوند متعال به فرشتگان دستور مى‏دهد: بنده مرا با بال و پر خود بپوشانيد، زيرا فرزندان آدم تغيير مى‏كنند، اما تغيير نمى‏دهند، ولى من تغيير مى‏دهم، اما خود تغيير پذير نيستم.

ولى اگر آن بنده، باز هم گام به گام به سوى گناهان پيش برود، فرشتگان به درگاه الهى شكايت مى‏كنند و پر و بال خويش را كنار مى‏گيرند، و مى‏گويند: پروردگارا! اين بنده تو به خاطر گناهان آشكار و پنهانى خود، ما را آزرده، و ناراحت كرده است! آنگاه خداوند متعال به فرشتگان مى‏گويد: پر و بال خويش را از او بر گيريد، از اين پس اگر او، در شب تاريك يا روز روشن، و يا در بيابان يا در عمق دريا مرتكب گناه شود، خداوند گناهان او را (به اطّلاع افراد مى‏رساند) و به زبان آنان جارى مى‏گرداند (تا رسوا شود) بنا بر اين، از خداوند متعال بخواهيد، كه پرده آبروى شما را پاره نكند.

پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم فرمود: هر گاه خداوند متعال بنده‏اى را دوست داشته باشد، منادى اى از آسمان صدا مى‏زند: آگاه باشيد، كه خداوند فلان بنده را دوست مى‏دارد، پس شما هم او را دوست بداريد، در اين صورت دلها براى او گشوده و آماده مى‏گردد، و اين شخص وقتى با مردم ملاقات مى‏كند براى آنان دوست، و دوست داشتنى و خوش بر خورد مى‏شود.
اما اگر خداوند نسبت به بنده‏اى خشمناك باشد، منادى اى از آسمان فرياد مى‏زند: بدانيد فلانى را خدا مبغوض مى‏دارد، شما هم نسبت به او خشمناك باشيد! در اين صورت دلها و گوشها از اين شخص بر مى‏گردد، و اين شخص در نظر مردم مبغوض و منفور، و شيطان سركشى جلوه خواهد نمود .

(نوادر راوندى-ترجمه صادقى اردستانى، ص  175)