ظهور مهدی موعود منتی است بر مستضعفان و خوار شمرده شدگان ، و وسيله‏ ای ‏است برای پيشوا و مقتدا شدن آنان ، و مقدمه‏ ای است برای وراثت آنهاخلافت الهی را در روی زمين” « و نريد ان نمن علی الذين استضعفوا فی‏الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين »".

ظهور مهدی موعود ، تحقق بخش وعده‏ای است كه خداوند متعال از قديم ترين‏ زمانها در كتب آسمانی به صالحان و متقيان داده است كه زمين از آن آنان است و پايان ، تنها به‏ متقيان تعلق دارد :

” « و لقد كتبنا فی الزبور من بعد الذكر ان الارض‏يرثها عبادی الصالحون »” - ” « ان الارض لله يورثها من يشاء من عباده‏
و العاقبة للمتقين »” .
حديث معروف كه می‏ فرمايد : ” « يملاء الله به الارض قسطا و عدلا بعد ماملئت ظلما و جورا » ” نيز شاهد مدعای ما است نه بر مدعای آن گروه ، دراين حديث نيز تكيه بر روی ظلم شده است وسخن از گروه ظالم است كه‏ مستلزم وجود گروه مظلوم است و می‏ رساند كه قيام مهدی برای حمايت‏ مظلومانی است كه استحقاق حمايت دارند - بديهی است كه اگر گفته شده بود يملاء الله به الارض ايمانا و توحيدا وصلاحا بعد ما ملئت كفرا و شر كا وفساد مستلزم اين نبود كه لزوما گروهی مستحق حمايت وجود داشته باشد . درآن صورت استنباط می ‏شد كه قيام مهدی موعود برای نجات حق از دست رفته وبه صفر رسيده است نه برای گروه اهل حق - ولو به صورت يك اقليت .شيخ صدوق روايتی از امام صادق عليه السلام نقل می‏ كند مبنی بر اينكه اين‏ امر تحقق نمی‏ پذيرد مگر اينكه هر يك از شقی و سعيد به نهايت كار خودبرسد .
پس سخن در اينست كه گروه سعداء و گروه اشقياء هر كدام به نهايت كار خود برسند ، سخن در اين نيست كه سعيدی در كارنباشد و فقط اشقياء به منتهی درجه شقاوت برسند .در روايت اسلامی سخن از گروهی زبده است ، كه به محض ظهور امام به آن‏ حضرت ملحق می ‏شوند . بديهی است كه اين گروه ابتدا به ساكن خلق نمی‏شوند وبه قول معروف از پای بوته هيزم سبز نمی‏ شوند . معلوم می‏ شود در عين اشاعه ورواج ظلم و فساد ، زمينه هايی عالی وجود دارد كه چنين گروه زبده راپرورش می‏دهد . اين خود می‏رساند كه نه تنها حق و حقيقت به صفر نرسيده‏است ، بلكه فرضا اگر اهل حق از نظر كميت قابل توجه نباشد از نظر كيفيت‏ ارزنده‏ترين اهل ايمانند و در رديف ياران سيد الشهداء .از نظر روايات اسلامی در مقدمه قيام و ظهور امام يك سلسله قيامهای‏ ديگر از طرف اهل حق صورت می‏ گيرد ، آنچه به نام قيام يمانی قبل از ظهوربيان شده است نمونه‏ ای از اين سلسله قيامها است . اين جريانها نيز ابتدابه ساكن و بدون زمينه قبلی رخ نمی‏ دهد .در برخی روايات اسلامی سخن از دولتی است از اهل حق كه تا قيام مهدی‏ عجل الله تعالی فرجه ادامه پيدا می‏ كند و چنانكه می‏ دانيم بعضی از ” علمای شيعه ” كه به برخی از “دولتهای شيعی ” معاصر خود حسن ظن داشته‏ اند ، احتمال داده‏اند كه دولت‏ حقی كه تا قيام مهدی موعود ادامه خواهد يافت همان سلسله دولتی باشد .اين احتمال هر چند ناشی از ضعف اطلاعات اجتماعی و عدم بينش صحيح آنان‏ نسبت به اوضاع سياسی زمان خود بوده اما حكايتگر اينست كه استنباط اين‏ شخصيتها از مجموع آيات و اخباری و احاديث مهدی ، اين نبوده كه جناح حق ‏و عدل و ايمان بايد يكسره در هم بشكند و نابود شود و اثری از صالحان ومتقيان باقی نماند تا دولت مهدی ظاهر شود ، بلكه آن را به صورت پيروزی‏ جناح صلاح و عدل و تقوا بر جناح فساد و ظلم و بی بند و باری تلقی‏ می‏ كرده‏ اند .
از مجموع آيات و روايات استنباط می‏ شود كه قيام مهدی موعود ( عج )آخرين حلقه از مجموع حلقات مبارزات حق و باطل است كه از آغاز جهان برپا بوده است .
” مهدی موعود تحقق بخش ايده ‏آل همه انبياء و اولياء و مردان مبارز راه‏ حق است ” .

(قيام و انقلاب مهدی ( عج ) از ديدگاه فلسفه تاريخ ، استاد مرتضی مطهری )

صفحات: 1· 2